تیروئید پرکار: آیا هر کاهش وزنی از علائم پرکاری تیروئید است؟
تیروئید پرکار: آیا هر کاهش وزنی از علائم پرکاری تیروئید است؟
تیروئید غدهای به شکل پروانه است که در جلوی گردن و در پایین حنجره و در قسمت فوقانی استخوانهای ترقوه قرار دارد. غده تیروئید دو نوع هورمون T3 و T4 ترشح میکند. این دو هورمون چگونگی مصرف انرژی و ذخیره انرژی در بدن را تنظیم میکنند.
از مغز و قلب تا پوست انسان، همگی تحت تاثیر هورمونهای تیروئید هستند. غده هیپوفیز در مغز، عملکرد کلی تیروئید را تنظیم میکند. همچنین هیپوفیز هورمون محرک تیروئید را ترشح میکند و با این کار باعث افزایش ترشح هورمونهای تیروئیدی میشود. غده تیروئید میتواند دچار کم کاری یا پرکاری شود.
پرکاری تیروئید چیست؟
اگر در بدن اختلالی ایجاد شود که در آن غده تیروئید بسیار بیشتر از مقداری که بدن نیاز دارد، هورمون تولید کند، به آن پرکاری تیروئید میگویند. زنان بیشتر از مردان در معرض پرکاری تیروئید قرار دارند. در پرکاری تیروئید سرعت متابولیسم بدن افزایش پیدا میکند و تقریبا تمام اعضای بدن کارکرد طبیعی خود را از دست میدهند. این بیماری بیشتر در افراد بیست تا چهل ساله رایج است.
علائم پرکاری تیروئید:
در ادامه علائم پرکاری تیروئید را با هم بررسی میکنیم:
1.افزایش اشتها
آیا تیروئید پرکار باعث افزایش اشتها میشود؟
بله؛ همانطور که گفتیم هورمونهای تیروئید تقریبا روی تمام اندامهای بدن تاثیر میگذارد، این هورمونها روی اعصابی که در مغز و معده به انسان هشدار گرسنگی و غذا خوردن می دهند نیز تاثیر دارند. وقتی تیروئید پرکار شود، به شکل افراطی و غیرعادی احساس گرسنگی میکنید.
2.تغییر کردن حالت چشمها
تیروئید پرکار میتواند روی حالت فیزیکی چشمها نیز تاثیر بگذارد. در این عارضه چشمها بیرون زده میشوند و یا خیره میمانند.
3افزایش ریزش مو
تیروئید پرکار با اختلال در عملکرد بدن، میتواند موجب ریزش ابروها و موهای سر شود.
4.تپش قلب
قلب از آن اندامهایی است که هورمون تیروئید روی آن اثر می گذارد. تیروئید پرکار باعث افزایش تپش های مکرر و افزایش تعداد ضربان قلب می شود.
5لاغری بیش از اندازه
کاهش وزن در پرکاری تیروئید دیده میشود. اگرچه تیروئید پرکار باعث افزایش اشتها میشود اما چون در تیروئید پرکار سوخت و ساز بدن نیز بیش از اندازه است، بدن شما بیش از اندازه چربی و انرژی می سوزاند. از این رو به تدریج وزنتان کاهش پیدا میکند.
6.عرق کردن بیش از حد
هورمونهای تیروئید سوخت و ساز بدن را تنظیم میکنند، اگر بیش از اندازه فعالیت کنند باعث افزایش دمای بدن میشوند، در نتیجه زیاد عرق میکنید.
7خستگی بیش از حد
همان طور که ذکر شد تیروئید پرکار باعث میشود، بدن شما بیش از اندازه چربی و انرژی بسوزاند. همین بالا رفتن فعالیتهای درونی بدن، باعث احساس خستگی و ضعف میشود.
از دیگر عوارض تیروئید پرکار می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- برآمدگی تیروئید
- اختلالات روانی مانند بی حوصلگی، تند مزاجی، اضطراب
- اسهال
- افزایش فشار خون
- ورم پاها
- افزایش میل جنسی
- خشکی پوست
- ورم سینه در آقایان
- بی قراری
- لرزش انگشتان
- استفراغ و حالت تهوع
رژیم غذایی پرکاری تیروئید
1. مواد غذایی کم ید در پرکاری تیروئید
کسانی که مبتلا به پرکاری تیروئید هستند، مقدار یدی که مصرف میکنند باید کمتر از سایر افراد باشد. نمک بدون ید، چای و قهوه بدون شیر و عسل، سفیده تخم مرغ، عسل و سیب زمینی برای این افراد مناسب است.
2.سبزیجات صلیبی
سبزیجات صلیبی مقدار یدی را که به غده تیروئید میرسد کاهش میدهند، به همین علت باعث کاهش ترشح هورمونهای تیروئیدی میشوند. این سبزیجات شامل کلم بروکلی، کلم بروکسل، کلم پیچ و گل کلم هستند.
3.چربیهای سالم
مصرف چربیهای سالم در کاهش علائم تیروئید پرکار و متعادل کردن هورمونهای تیروئیدی موثر هستند. از جمله منابع چربیهای سالم میتوان به روغن تخم کتان، روغن زیتون، روغن نارگیل، روغن آووکادو، روغن آفتابگردان و مغزها و دانههای بدون نمک اشاره کرد.
آیا هر کاهش وزنی به تیروئید مربوط است؟
خیر، هر کاهش وزنی به تیروئید مربوط نیست. بیماریها و عوامل مختلفی میتوانند باعث کاهش وزن شوند. بیماریهایی مانند دیابت، آرتریت روماتوئید، افسردگی، التهاب روده، سرطان و بسیاری از بیماریهای دیگر نیز میتوانند باعث کاهش وزن شوند.
کم کاری تیروئید چیست؟
اگر غده تیروئید کمتر از مقدار مورد نیاز بدن هورمون ترشح کند، دچار کم کاری تیروئید میشویم. در کم کاری تیروئید سرعت سوخت و ساز و متابولیسم بدن کاهش پیدا میکند، به همین علت نشانههای کم کاری تیروئید درست برعکس پرکاری تیروئید میباشد.
علائم کم کاری تیروئید در مردان و زنان
علائم کلی کم کاری تیروئید در مردان و زنان تقریبا مشابه یکدیگر است.
از جمله علائم کم کاری تیروئید در مردان و زنان:
- عدم تحمل سرما
- کند شدن رودهها و یبوست
- اختلالات روانی مانند افسردگی
- افزایش وزن بدن
- درد استخوان و مفاصل
- کاهش متابولیسم بدن
- افزایش سطح کلسترول خون
- پف کردن صورت
- گرفتگی صدا
علائم کم کاری تیروئید در مردان:
- تیروئید کم کار در مردان میتواند باعث کاهش میل جنسی و مشکل در نعوظ شود.
- کم کاری تیروئید میتواند در قدرت باروری مردان نیز اثرات منفی داشته باشد که علت شایع آن کمبود ید و بیماریهای خود ایمنی است.
- همچنین کم کاری تیروئید در مردان بر عملکرد و شکل اسپرمها نیز تاثیر میگذارد و باعث میشود اسپرمها کیفیت مطلوب را نداشته باشند.
- کاهش کیفیت اسپرمها میتواند باعث ناباروری در مردان شود.
- همچنین در تحقیقات مشخص شده است که بین کم کاری تیروئید و زود انزالی مردان رابطه مستقیمی وجود دارد.
علائم کم کاری تیروئید در زنان:
انواع مختلف هورمونهای بدن روی دورههای قاعدگی زنان تاثیر زیادی دارند. در زنان وقتی تیروئید کم کار یا پرکار شود، نظم دوره قاعدگی بهم میریزد و ممکن است دوران قاعدگی بسیار سخت یا بسیار آسان را تجربه کنند.
رژیم غذایی کم کاری تیروئید
اگر مبتلا به کم کاری تیروئید هستید، مصرف مواد غذایی زیر میتواند در بهبود علائمتان موثر باشد.
1.ماهی سالمون در کم کاری تیروئید
از آنجا که افراد مبتلا به کم کاری تیروئید، سطح ویتامین D پایینی دارند، مصرف مواد غذایی سرشار از ویتامین D مانند سالمون، تخم مرغ و آب پرتقال طبیعی توصیه می شود.
2.لوبیا سفید در کم کاری تیروئید
لوبیا سفید سرشار از آهن است. کاهش مقدار آهن بدن، سبب عدم علمکرد صحیح آنزیم هایی می شود که هورمون های تیروئید را ترشح می کنند.
3.ید در کم کاری تیروئید
اگر مبتلا به کم کاری تیروئید هستید، مصرف مواد غذایی ید دار برای شما بسیار ضروری است.
نمک ید دار، ماهی های آب شور، ماست و محصولات لبنی مانند شیر و پنیر حاوی ید هستند.
4.موز و آووکادو در کم کاری تیروئید
میوه هایی مانند موز و آووکادو به علت دارا بودن تیروزین برای رژیم غذایی افراد مبتلا به تیروئید کم کار مفید هستند.
روش تشخیص تیروئید کم کار و پرکار
برای تشخیص ابتلا به تیروئید پرکار یا کم کار حتما باید به پزشک مراجعه شود. پزشک با بررسی سابقه پزشکی و مشاهده علائم جسمی تشخیص خود را به شما اطلاع می دهد.
همچنین متخصص غدد با انجام آزمایشاتی مانند آزمایش خون، میزان هورمونهای تیروئید را اندازه گیری کرده و بیماری را تشخیص میدهد.
درمان تیروئید
درمان پرکاری تیروئید با توجه به علائم و علت آن یکی از موارد زیر است: قبل از انتخاب روش درمانی، پزشک با گرفتن یک آزمایش تیروئید، مقدار هورمون های تیروئیدی T3، T4، TSH را بررسی میکند.
دارو درمانی در پرکاری تیروئید
در دارو درمانی که یکی از رایج ترین درمان های تیروئید پرکار است، از داروهای ضد تیروئید استفاده می شود. این داروها ترشح هورمون های تیروئیدی را کاهش می دهند و علائم آن را نیز بهبود می بخشند.
ید درمانی رادیو اکتیو در درمان تیروئید پرکار
در این روش یک داروی خوراکی به فرد مبتلا به پرکاری تیروئید داده می شود. این دارو سلول های غیر طبیعی غده تیروئید را نابود می کند و فعالیت آن را کاهش می دهد.
جراحی در درمان تیروئید پرکار
در روش جراحی، کل غده تیروئید یا بخشی از آن توسط یک پزشک متخصص و ماهر برداشته میشود. این روش، درمان موثری است. در درمان کم کاری تیروئید دارو درمانی نقش مهمی دارد.
قرص لووتیروکسین که یک هورمون تیروئید مصنوعی میباشد، سطح هورمونهای تیروئیدی را افزایش میدهد. مصرف این قرص معمولا مادام العمر است اما مقدار دوز آن در فواصل زمانی معین، ممکن است تغییر کند.
داروهای خوراکی سطح هورمونهای تیروئید را به میزان طبیعی و نرمال خود بر میگرداند. گاهی نیاز است میزان دوز دارو تغییر یابد، بدین منظور مراجعات دورهای به پزشک و کنترل سطح هورمونها ضروری است. مصرف خود سرانه یا قطع ناگهانی داروها به هیچ وجه توصیه نمیشود.