هرآنچه که باید از دیابت بدانید

دیابت چیست و چه انواعی دارد؟

دیابت یک بیماری شایع می باشد که حتما اسم آن به گوشتان خورده است. افرادی که به این بیماری دچار هستند دارای قند خون بالا می باشند. 
دیابت انواع متفاوتی دارد اما بطور کلی علائمی مانند تکرر ادرار، تشنگی بیش از حد، خشکی و خارش پوست، گرسنگی از نشانه های  دیابت می باشد.

دیابت یک نوع بیماری می باشد که طی آن بدن انسان نمی تواند انسولین کافی بسازد و یا نمی تواند از انسولین ساخته شده به درستی استفاده کند. همچنین در این بیماری بدن نمی تواند قند را از خون جدا کرده و به سلول ها برساند، به همین دلیل سطح قند خون بالا میرود. 
گلوکز، یک نوع قند می باشد که در خون وجود دارد و یکی از منابع انرژی بدن هم به حساب می‌آید. 
اگر بدن نتواند از انسولین خود استفاده کند و یا در حد کافی تولید نشود، قند در خون انباشته می شود و باعث مشکلات جدی در بدن فرد می شود.

انواع دیابت و علت ابتلا به این بیماری چیست؟

دیابت به سه دسته تقسیم بندی می شود. 

1. دیابت نوع1 
2. دیابت نوع2
3. دیابت بارداری

دیابت نوع 1

به گفته متخصصان، دیابت نوع 1 یک بیماری مربوط به خودایمنی می باشد. 
به اینصورت که سیستم ایمنی بدن به سلول های بتای لوزالمعده به اشتباه حمله می کند و آنهارا نابود می کند که این صدمه دائمی است. 
هنوز متخصصان نیافته اند که دلیل این اشتباه چیست اما می تواند مشکلات ژنتیکی و محیطی در این امر دخیل باشند، متخصصان می گویند عوامل مرتبط با سبک زندگی نمی تواند در این بیماری نقشی داشته باشد.

دیابت نوع2

در دیابت نوع 2 بدن در مقابل انسولین مقاومت می کند و نمی تواند به طور موثری  از انسولین تولید شده استفاده کند. 
این مشکل باعث می شود تا لوزالمعده تحریک شود و انسولین بیشتری تولید کند تا زمانی که نتواند به این حجم از تقاضا پاسخ دهد. در این حالت تولید انسولین کاهش می یابد و میزان قند خون بالا میرود. 
همانند دیابت نوع 1 علت دقیق این بیماری مشخص نمی باشد اما متخصصان معتقدند که عوامل زیر در این بیماری دخیل می باشند.  برخی از این عوامل عبارتند از:

• اضافه وزن
• ژننیک
• عدم تحرک

متخصصان معتقد هستند که شرایط محیطی و عواملی دیگر ممکن است در بروز این بیماری دخیل باشند.

دیابت بارداری

در زمان بارداری هورمون های مهارکننده انسولین در بدن خانم ها تولید می شود و باعث می شود خانم هایی که باردار هستند به دیابت مبتلا شوند. لازم به ذکر است این بیماری فقط دردوران بارداری رخ دهد.

علائم دیابت در زمان بارداری

• خشکی و خارش پوست
• تکرر ادرار
• کندی ترمیم زخم
• گرسنگی و تشنگی بیش از حد
• خستگی و خواب آلودگی زیاد
• تاری دید

در دیابت نوع 2 ممکن است در نواحی گردن و یا زیر بغل لکه های تیره ای را مشاهده کنید، از آنجایی که تشخیص دیابت نوع دو ممکن است نسبت به سایر دیابت ها دیرتر مشخص شود ممکن است تا زمان تشخیص پاهایتان خواب برود یا احساس درد در نواحی پا کنید.

دیابت نوع 1 سرعت رشدش در بدن انسان سریعتر می باشد و باعث می شود زودتر بتوان تشخیص داد که فرد به این نوع دیابت مبتلا شده است، این بیماری ممکن است با عواملی مانند کاهش وزن شروع شود. در دیابت نوع یک کتواسیدوز دیابتی در قند خون بالا می باشد اما انسولین بدن خیلی کم می باشد.

تمامی دیابت ها ممکن است در هر سنی ظاهر شود، اما دیابت نوع یک در کودکان و نوجوانان بیشتر دیده می شود و دیابت نوع دو در افرادی که بالای 45 سال سن دارند شایع می باشد. 
امروزه با سبک زنگی جدید و بدون تحرکی و اضافه وزن جوانان، دیابت نوع 2 هم در جوانان دیده می شود.

 

چند درصد از افراد دیابت میگیرند؟

در آمریکا بیشتر از 30 میلیون نفر دیابت دارند. 5 تا 10 درصد آن ها دیابت از نوع 1 و 90 تا 95 درصد آن ها دیابت از نوع 2 دارند. 
طبق آماری که در سال 2015 جمع آوری شد، دیابت 1/5 میلیون نفر از مردم آمریکا به تازگی تشخیص داده شده است. متخصصان معتقدند بیش از 84 میلیون نفر دیگر به پیش دیابت نیز مبتلا هستند و آنها خودشان نمیدانند به این بیماری مبتلا هستند. پیش دیابتی زمانی رخ میدهد که میزان گلوکز خون بیشتر از حد معمول شود ولی آنقدر بالانباشد که بتوان گفت فرد دیابت گرفته است.
احتمالا ابتلا به این نوع دیابت در صورت وجود سابقه خانوادگی بیشتر می شود.

عواملی دیگر که باعث بیماری به دیابت نوع 2 می شوند:

• چاقی و اضافه وزن 
• ابتلا به دیابت بارداری یا پیش دیابت
• پشت میز نشینی و عدم تحرک کافی

 

عوارض احتمالی قند خون بالا

عوارض دیابت بیشتر در طول زمان رخ می دهد. کنترل نکردن قند خون خطر و مشکلات جدی و کشنده ای را در رابطه با این بیماری به وجود می آورد. 
دیابت ممکن است عوارضی مانند عوامل زیر را داشته باشد:

• عفونت و مشکلات پوستی در فرد
• قطع عضو به دلیل بیماری عروقی و یا نوروپاتی
• بیماری های عروقی که موجب حمله قلبی و یا سکته مغزی می شود
• آسین عصبی و یا نوروپاتی 
• آسیب کلیوی و یا نفروپاتی

دیابت نوع دو ممکن است باعث آلزایمر گرفتن فرد شود. به خصوص اگر قندخون به درستی کنترل نشده باشد.

عوارض دیابت بارداری

اگر مادر باردار سطح قند خونش بالا برود و کنترل نشود ممکن است به خود مادر و کودک آسیب وارد کند و خطر ابتلا به موارد زیر را افزایش دهد. 

• نقص های مادرزادی
• فشارخون بالا 
• سقط جنین و یا مرده زایی
• پره اکلامپسی (preeclampsia)

انواع دیابت های نادر

متخصصان معتقدند 1 تا 5 درصد افرادی که دیابت دارند از نوع نادر آن مییاشد. دیابت های زیر  از دسته دیابت های نادر می باشند. 

• دیابت آغاز شده در زمان بلوغ نوجوانان (MODY)
• دیابت خود ایمن پنهان در بزرگسالان (LADA)
• دیابت مرتبط با فیبروز کیستیکسیستیک فیبروزیس (CFRD)

در ادامه انواع نادر دیابت را برای آشنایی بیشتر شما با دیابت آورده ایم:

دیابت خودایمن پنهان در بزرگسالان LADA

این نوع به عنوان دیابت دیر آغاز شناخته می شود همچنین بیشتر بزرگسالان که بالای 30 سال سن دارند مبتلا به LADA می باشند، پیشرفت این دیابت کند می باشد و ممکن است با دیابت نوع دو اشتباه گرفته شود. 
همانطور که متوجه شدید بیماران LADA مشابه بیماران دیابتی نوع دو می باشند. 
در آعاز این نوع دیابت افراد بیمار می توانند با انواع داروهای خوراکی، رژیم غذایی و ورزش دیابت خود را کنترل کنند، اما در گذر زمان لوزالمعده به کلی تولید انسولین را قطع میکند. در این صورت باید به فرد انسولین تزریق گردد و این کار ممکن است یک ماه تا یک سال طول بکشد.

دیابت تک ژنی (MONOGENIC)

دیابت تک ژنی نوعی کمیاب از دیابت می باشد که توسط یک جهش ژنتیکی در فرد رخ می دهد. 
این بیماری 1 یا 2 درصد از موارد مبتلا به دیابت را به خود اختصاص داده و شیوع آن به 5 درصد هم ممکن است برسد. 
دیابت تک ژنی تمامی مشخصه های دیابت نوع یک و دو را دارا می باشد و ممکن است با یکی از این دو نوع دیابت اشتباه گرفته شود.

دیابت شکننده

دیابت شکننده یکی از نادرترین انواع دیابت می باشد که احتیاج به انسولین دارد و مشخصه آن افت شدید قند خون و یا افزایش شدید آن می باشد، این ناپایداری سطح قند خون باعث می شود که فرد در بیمارستان بستری شود. 
به همین دلیل فرد بیمار باید دائما گلوکز خون خود را کنترل کند و همینطور باید از پمپ انسولین و دستگاه پایش مداوم گلوکز استفاده کند. به احتمال خیلی کم فرد نیاز دارد تا عمل لوزالمعده انجام دهد.

سندرم ولفرام (WOLFRAM)

این نوع دیابت به عنوان دیابت (آتروفی عصب بینایی و شنوایی، دیابت شیرین، دیابت بی مزه) شناخته می شود. یک نوع  اختلال ژنتیکی نادر است که باعث افزایش قند خون فرد و همینطور دیابت نوع یک در فرد بیمار می شود. این بیماری اغلب در کودکان زیر 6 سال رخ می دهد و با دیابت نوع 1 خود را نشان میدهد.

دیابت ناشی از  فیبروز کیستیکسیستیک فیبروزیس

افراد مبالا به این نوع دیابت مخاط زیاد و غلیظی دارند که اختمال دارد لوزالمعده آنان صدمه بزند ، اگر این آسیب وارد شود لوزالمعده دیگر قادر نخواهد بود تا انسولین کافی را تولید کند و باعث شود تا فرد بیمار مانند دیابت نوع یک کمبود انسولین پیدا کند و یا گاهی وقت ها ممکن است فرد مبتلا به فیبروز کیستیک سیستیک فیبروزیس نتواند انسولین کافی را برای سلول های بدن جذب کند و مانند افراد مبتلا به دیابت نوع دو نسبت به انسولین مقاوم شود.

دیابت مرتبط با التهاب مزمن لوزالمعده

دیابت پانکراتیک که بر اثر التهاب مزمن لوزالمعده به وجود می آید باعت تخریب گسترده بافت غدد برون ریز (exocrine tissue) می شود. 
هنگامی که فرد قند خونش به سرعت افزایش پیدا می کند سلول های ایزلت لانگرهانس لوزالمعده اش آسیب شدیدی می بیند و فرد در تمام عمر خود احتیاج به انسولین دارد.

درمان انواع دیابت

توجه داشته باشید که هریک از علائم هرنوع دیابت را داشتید به پزشک مراجعه کنید تا مطمئن باشید اگر به بیماری مبتلا هستید با راهنمایی پزشک، به روند خوب شدنتان بهتر کمک شود. 

هدف اصلی پزشکان، حفظ سطح قند خون (گلوکز) فرد بیمار می باشد، به پزشکی که مراجعه می کنید به شما محدوده سطح مناسب قند خونتان را خواهد گفت. محدوده سطح بر اساس نوع دیابت، سن فرد بیمار، وجود داشتن و یا نداشتن عوارض متفاوت می باشد.

اگر دیابت از نوع بارداری باشد محدوده سطح قند خون از افرادی که به انواع دیابت مبتلا هستند پایین تر می باشد.فعالیت جسمانی در روند بهبود دیابت به شما بسیار کمک می کند، از پزشک خود بپرسید که چه مقدار در روز و یا هفته باید ورزش کنید، همچنین رژیم غذایی در کنترل دیابت تاثیر زیادی دارد.
باید توجه داشته باشید که باید حتما فشار خون و سطح کلسترول فرد بیمار را  زیر نظر داشته باشید.

درمان دیابت نوع1

افرادی که به دیابت نوع یک مبتلا می باشند باید دائما برای ادامه زندگی از انسولین استفاده کنند زیرا در دیابت نوع یک صدمه به لوزالمعده، دائمی می باشد. 
انواع مختلفی از انسولین وجود دارد که شروع اثر، حداکثر اثر، طول اثر متفاتی دارند. 
استفاده صحیح از انسولین را پزشکی که به وی مراجعه کرده اید آموزش می دهد و محل تزریق را به صورت چرخشی تغییر می دهد، همینطور می توانید از پمپ انسولین نیز استفاده کنید که بیرون از بدن قرار می گیرد و می توانید تنظیم کنید طی ساعت خاصی، دوزی که می خواهید را آزاد کند.
باید بدانید که لازم است شما سطح قند خون خود را روزانه کنترل کنید که در حال حاضر دستگاه کنترل مداوم سطح خون نیز وجود دارد که به صورت 24 ساعته قند خون شمارا کنترل میک ند. همینطور لازم است داروهایی برای کنترل کلسترول ،فشار خون و عوامل دیگر مصرف کنید.

درمان دیابت نوع2

دیابت نوع دو را می توانید با ورزش روزانه و رژیم غذایی مناسب کنترل کنید.  همچنین می توانید با استفاده از انواع داروهای کنترل قند خون آن را کنترل کنید. در میان پزشکان معمولا متفورمین اولین دارویی می باشد که برای درمان این بیماری تجویز می شود، این دارو به بدن شما کمک میک ند تا انسولین را بهتر مصرف کند. اگر طی درمان متفورمین موثر نباشد پزشک داروی دیگری را برای شما تجویز می کند.
باید توجه داشته باشید که دائما میزان قند خون خود را کنترل کنید، همچنین ممکن است داروهایی برای درمان این بیماری احتیاج داشته باشید.

در مان دیابت بارداری

این نوع دیابت معمولا پس از به دنیا آمدن کودک رفع می شود، البته باید مراقبت های لازم انجام و با پزشک مشورت شود.

 

مواد غذایی و خوراکی های مفید برای افراد دیابتی

• سیب زمینی کباب شده
• پنیر کم چرب 
• ماهی بخار پز شده یا کبابی
• نان سبوس دار
• مرغ و یا بوقلمون بدون پوست
• آرد های سبوس دار مانند آرد گندم
• آب معدنی، آب سبوس دار، آب جو، قهوه سیاه، شیر کم چرب
• محصولات تهیه شده از ذرت مانند پف فیل
• سبزیجات یخ زده و بخار پز شده
• ماست کم چرب
• سبزیجات کنسروی کم نمک 
• مربای کم قند و یا بدون قند
• کاهو اسفناج
• میوه ساده و یا کنسروی 
• آب میوه 100% طبیعی
• سس سالاد کم چرب 
• گوشت خورشتی و یا کباب شده
• لوبیا، تخم مرغ 
• قسمت های کم چرب گوشت

مواد غذایی و خوراکی که برای افراد دیابنی مضر است

• گوشت سرخ شده
• گوشت چرب 
• مرع با پوست 
• پنیر معمولی که نمک دارد
• خوراک لوبیا چرب 
• شیر،ماست، خامه پرچرب
• آرد سفید 
• پف فیل چرب 
• کنسرو شور سبزیجات 
• آب میوه غیرطبیعی 
• نان سفید 
• نوشابه، چای شیرین، قهوه با شکر، نوشیدنی قهره و شکلات

کنترل دیابت با گیاهان دارویی

مصرف گیاهان دارویی زیر برای افراد دیابتی توصیه می شود.

• سیر
• پیاز 
• شنبلیله 
• آلوئه ورا
• برگ های انبه 
• اسفرزه 
• قره قاط 
• ریحان

ادویه و مواد مفید برای جلوگیری از دیابت

• استفاده از زردچوبه در برنامه غذایی 
• استفاده از دارچین برای تبدیل آسان تر چربی به گلوکز
• مصرف شکلات تلخ در برنامه غذایی