در بارداری این ویتامینها را مصرف کنید
در بارداری این ویتامینها را مصرف کنید
رژیم غذایی در دوران بارداری بسیار حساس و مهم است به همین خاطر باید سعی کنید که مواد معدنی و ویتامینهای مورد نیاز خود و فرزندتان را فراهم کنید. در این دوران مادر نیاز دارد تا انواع مکملها و ویتامینها را دریافت کند. اما به برخی از ویتامینها تا دو برابر نیاز یک فرد معمولی احتیاج دارد تا سلامت جنین و رشد آن را تامین کند.
با رژیمهای غذایی به تنهایی نمیتوان تمام نیازهای بدن را تامین کرد، پس نیاز است تا علاوه بر مصرف مواد غذایی از مکملها و ویتامینها نیز به مقداری که پزشک تجویز میکند نیز استفاده کرد.
در زمان بارداری باید هم غذاها و هم ویتامینهایی مصرف کنید که حاوی کلسیم، ویتامین A، انواع ویتامین گروه B، ویتامین دی، امگا 3، ویتامین E، اسید فولیک، آهن و... باشند که در ادامه این مقاله به بررسی این موارد میپردازیم.
مصرف اسید فولیک (B9) در دوران بارداری
اسید فولیک مکملی است که در پیشگیری از نقص مادرزادی لوله عصبی جنین موثر است که این مکمل را باید حداقل 1 ماه قبل از شروع بارداری شروع کنید. مواد غذایی مثل برگ کاهو و اسفناج نیز سرشار از اسید فولیک میباشند. از دیگر غذاهایی که اسید فولیک دارند میتوان به: سبزیهای برگ تیره، حبوبات و جگر اشاره کرد. بهتر است سبزیها را تازه مصرف کنید زیرا اسید فولیک آن با پختن از بین میرود. اسید فولیک را باید روزی 400 میکرو گرم میل کنید. البته اگر دچار دیابت هستید و یا داروی ضد صرع و تشنج مصرف میکنید و یا همسر شما دچار نقص عصبی است و یا نقص بیولوژیک در خانواده شما ارثی میباشد باید مکمل اسید فولیک را 5 گرم دیگر افزایش دهید ولی در زمان بارداری نیاز بدن به آن دو برابر مواقع عادی میباشد.
عوارض استفاده بیش از اندازه اسید فولیک
مصرف بیش از اندازه اسید فولیک میتواند آسیبهایی به نوزاد برساند از جمله: مشکلات ذهنی، مقاومت به انسولین، آسیب به سیستم عصبی (بیماری اوتیسم) را به دنبال دارد و برای مادر باردار خطراتی مثل تومورها را افزایش میدهد.
مصرف مولتی ویتامین در دوران بارداری
از دیگر مکملهایی که مادران باردار باید در دوران بارداری خود استفاده کنند مکمل مولتی ویتامین است. خانمهای باردار ممکن است مواد مغذی مورد نیاز روزانه خود را از طریق مواد غذایی دریافت نکنند پس باید از هفته 16 تا 3 ماه پس از زایمان خود روزی یک کپسول مولتی ویتامین ساده و یا مینرال میل کنند.
عوارض استفاده بیش از اندازه مولتی ویتامین
مصرف بیش از حد مولتی ویتامین مسمومیت ایجاد میکند به خصوص اگر همزمان مولتی ویتامین و ویتامینهای دیگر و یا بیش از یک مولتی ویتامین دریافت کنید. بهتر است برای مقدار مجاز مصرف آن با پزشک معالج خود مشورت کنید.
مصرف ویتامین D در دوران بارداری
ویتامین دی برای استخوانها، عضلات و دندانهای جنین لازم و ضروری است. ویتامین D میتواند مقدار فسفات و کلسیم بدن را تنظیم کند. به همین خاطر به خانمهای باردار توصیه میشود روزی 15 میکرو گرم ویتامین D مصرف کنند. ویتامین D در ماهی، گوشت قرمز و تخم مرغ وجود دارد همچنین اگر در معرض نور آفتاب قرار بگیرید نیز میتوانید ویتامین D مورد نیاز خود را به دست آورید. قبل از مصرف مکمل ویتامین D حتما با دکتر خود مشورت کنید و میزان مورد نیاز بدن خود را از پزشک سوال فرمایید.
کمبود این ویتامین در مادران باردار مشکلاتی مثل: فشار خون، مسمومیت بارداری، زایمان زودرس، متولد شدن نوزاد با وزن کم و دیابت را به همراه دارد و همچنین روی جنین اثر گذاشته و به مشکلاتی مثل: پیشانی برجسته، خمیدهای شدن شکل سر، بد شکل شدن لگن، ساق پاهای پرانتزی، نافرمی در ستون فقرات، تاخیر در دندان درآوردن و کوتاهی قد میشود.
مصرف ویتامین D3 در دوران بارداری
ویتامین D3 محلول در چربی میباشد و به خوبی در دستگاه گوارش جذب میشود و در برخی مواد غذایی حیوانی مثل: ماهیهای چرب و سفیده تخم مرغ وجود دارد. بدن مادران باردار به ویتامین D3 بیشتری نیاز دارد چون باعث افزایش ویتامین D خون نیز میشود.
کمبود این ویتامین کاهش شنوایی در کودکان را به دنبال دارد.
مصرف ویتامین C در دوران بارداری
محافظت از سلولها و سالم نگه داشتن آنها وظیفه ویتامین C میباشد. پس لازم است که مصرف سبزیجات و میوهها را فراموش نکنید چون غنی از ویتامین C میباشند. اگر با استفاده از مواد غذایی ویتامین C مورد نیاز شما تامین نشد باید حتما از مکملهای ویتامین C استفاده کنید چون در این دوران ویتامین C بدن باید کافی باشد.
مصرف مکمل آهن در دوران بارداری
اگر در دوران بارداری احساس خستگی میکنید احتمالا آهن بدن شما کم میباشد. بدن در دوران حاملگی به دو برابر حد مجاز آهن نیاز دارد. آهن برای رشد جفت و جنین بسیار مهم است و اگر فقط بخواهید با مواد غذایی آهن مورد نیاز بدنتان را افزایش دهید با کم خونی مواجه میشوید. همچنین رشد جنین و کامل شدن آن در معرض خطر قرار میگیرد. اگر آهن مورد نیاز زن باردار تامین نشود گاهی با زایمان زودرس و حتی خطر مرگ جنین نیز روبرو میشوند. پس مادران باید از هفته 16 یک قرص آهن (فرو سولفات) تا 3 ماه بعد از زایمان مصرف کنند. در برخی از خانمها مصرف قرص آهن آنها را دچار مشکلاتی مثل یبوست یا اسهال، تهوع و درد معده میکند که برای درمان این مشکلات بهترین موقع برای خوردن مکمل آهن بعد از غذا شب هنگام و قبل از خواب میباشد. البته اگر از قرص آهن بیش از اندازه مصرف شود عوارضی مثل صدمه دیدن کبد مادر و جنین نیز میشود. چون آهن بیش از نیاز بدن در کبد جمع میشود. پس در مورد میزان استفاده آن حتما با پزشک مشورت کنید تا از سلامتی خود و جنینتان اطمینان حاصل کنید. مواد غذایی که در آن آهن وجود دارد میتوان به: میوههای خشک، سبزیجات، گوشت قرمز، عدس، اسفناج و نخود اشاره کرد.
نکته: قرص آهن را نباید با کلسیم مصرف کرد بلکه باید حدود 8 ساعت با هم فاصله داشته باشند چون در جذب یکدیگر اختلال به وجود میآورند.
مصرف مکمل کلسیم در دوران بارداری
مصرف موادی که حاوی کلسیم هستند در دواران بارداری از اهمیت زیادی برخوردار میباشند. چون کلسیم برای ساخته شدن استخوانها مهم است. از مواد غذایی که سرشار از کلسیم هستند در دوران بارداری مثل: نان سبوسدار، ماهی، سبزیجاتی مثل: جعفری و اسفناج، شیر، کشک، پنیر، ماست، سویا، حبوبات، کشمش، گردو، شلغم، هویج، کلم، زرد آلو، پرتقال، انگور و زرد آلو استفاده کنید. اما اگر با مصرف این مواد کلسیم مورد احتیاج مادر تامین نشود باید از مکملهای حاوی کلسیم استفاده کند که مقدار و چگونه مصرف کردن آن را پزشک معالج تجویز میکند. اگر کلسیم کافی در دوران بارداری مصرف کنید از مسمومیت حاملگی و همچنین فشار خون حاملگی نیز پیشگیری میکنید.
مصرف مکمل روی در دوران بارداری
اگر میخواهید جنین دچار ناهنجاریهای مادرزادی و رشد غیر طبیعی مغز نشود از مواد غذایی حاوی روی استفاده کنید. اگر بدن با کمبود روی مواجه شود عوارضی مثل: مسمومیت حاملگی و زایمان زودرس را در بر خواهد داشت. از مواد غذایی حاوی روی مثل: حبوبات، مغزها، غلات کامل و مواد پروتئینی مثل: قارچ، کنجد و گوشت مصرف کنید. اما برای اینکه از میزان لازم روی بدنتان مطمئن شوید حتما زیر نظر پزشک از مکملهای دارای روی استفاده کنید.
عوارض بیش از حد مصرف روی
عوارض بیش از حد روی باعث حالت تهوع، استفراغ، اسهال و درد شکمی میشود.
مصرف مکمل ید در دوران بارداری
ید نقش به سزایی در رشد سیستم عصبی جنین و هورمون تیروئید دارد. اگر مادر باردار مشکل تیروئید دارد باید با پزشک مشورت کند تا ید مورد نیاز بدن خود را از طریق مکملها زیر نظر پزشک دریافت کند تا جنین دچار مشکل نشود. معمولا خانمهای باردار به 220 میکروگرم ید در روز نیاز دارند اما اگر زیر نظر پزشک باشید تا مقدار مورد نیاز بدن شما را پزشک تجویز کند بهتر است.
عوارض مصرف بیش از اندازه ید
استفاده بیش از اندازه ید باعث مشکلاتی مثل: احساس سوزش در گلو، دهان و معده، تب، اسهال، درد معده، استفراغ و تهوع، التهاب غده تیروئید، نبض ضعیف و حتی در برخی موارد باعث به کما رفتن فرد میشود. در نتیجه در مصرف آن باید بسیار رعایت کرد.
مصرف ویتامین B6 در دوران بارداری
اگر دچار تهوع و استفراغ شدید در زمان بارداری هستید ویتامین B6 مصرف کنید. البته میزان استفاده از این ویتامین باید زیر نظر پزشک باشد. منابع غنی ویتامین B6 را میتوانید در غلات سبوسدار، گوشت و سبزیجات تازه بیابید.
عوارض مصرف بیش از اندازه B6
عوارض مصرف بیش از اندازه قرصB6 باعث آسیب عصبی و حساسیت به نور، سوزش سر دل، تهوع و سرگیجه میشود اما مصرف بیش از حد این ویتامین از مصرف مواد غذایی عوارضی ندارد.
مصرف مکمل امگا 3 و امگا 6 در دوران بارداری
امگا 3 و امگا 6 برای بدن مادران باردار بسیار مهم هستند زیرا در بدن تولید نمیشوند بلکه باید از طریق مواد غذایی خاص و یا استفاده از مکملها نیاز بدن را تامین کرد. منابع موجود اسید چرب امگا 3 در ماهی سالمون، ماهی ماکارل و شاه ماهی به وفور یافت میشود. امگا 3 در ماهیهای سرد آبی بیشتر است. البته مصرف ماهی خانمهای باردار نباید بیشتر از 3 وعده در طول هفته باشد. مواد غذایی دیگری که دارای امگا 3 میباشند میتوان به: کلم، گل کلم، پونه کوهی، روغن سویا، لوبیا، مغز گردو، میخک، بذر کتان و تخم خردل اشاره کرد.
فواید مصرف مکمل امگا 3 در دوران بارداری
- از افزایش فشار خون پیشگیری میکند.
- خطر زایمان زودرس را کاهش میدهد.
- استرس مادر را کاهش میدهد.
- برای رشد قلب و سیستم تنفسی جنین لازم است.
- عملکرد شناختی و یادگیری جنین را بالا میبرد.
- مواد مغذی و حیاتی را برای رشد سیستم عصبی جنین به وجود میآورد.
- برای رشد مغز و چشم جنین موثر است. -
- خطر ابتلا به آلرژی را کاهش میدهد و همچنین سیستم ایمنی را قوی میکند.
مصرف مکمل منیزیم در دوران بارداری
منیزیم در جذب کلسیم در استخوان نقش مهمی دارد و به تنظیم متابولیسم و سوخت و ساز گلوکز بدن نیز کمک میکند. همچنین سیستم قلبی و عروقی را تقویت کرده و به کنترل فشار خون کمک میکند. منیزیم در فعال سازی 6000 آنزیم مختلف بدن دخالت دارد. منیزیم شل کننده عضلات نیز میباشد و برای مادران بارداری که با گرفتگی عضلات در دوران بارداری روبرو هستند بسیار مفید است. همچنین برای تقسیم سلولی و رشد جنین خیلی مهم است. اگر دچار کمبود منیزیم در بدن باشید با مشکلاتی مثل: دردهای مبهم شکمی و گرفتگی عضلات پا رو به رو میشوید. اگر در دوران بارداری با فقر شدید منیزیم مواجه شوید باعث به وجود آمدن زایمان زودرس میشود و همچنین فشار خون بارداری را افزایش میدهد. مصرف روزانه 310 میلیگرم منیزیم برای مادران باردار توصیه شده است البته مادران باردار بهتر است قبل از بارداری شروع به مصرف منیزیم کنند و تا پایان شیردهی ادامه دهند ولی اگر از قبل مصرف نکردهاید و باردار شدهاید حتما از منیزیم به خصوص در سه ماه اول بارداری استفاده کنید. مواد غذایی که سرشار از منیزیم هستند در مغزها و دانههای روغنی مثل: تخم کتان و آفتابگردان موجود میباشند. همینطور در گندم و جو دو سر نیز منیزیم یافت میشود. بهتر است برای دریافت میزان کافی منیزیم و مقدار مصرف آن با پزشک معالج خود صحبت کنید چون افراط در خوردن زیاد منیزیم باعث عوارضی مثل اسهال میشود.
مصرف ویتامین B کمپلکس در دوران بارداری
تمام ویتامینهای گروه B برای مادر و جنین مفید میباشند. چون این ویتامینها در آب حل میشوند و در بدن انباشته نمیشوند. ویتامین B1 نقش مهمی در رشد مغزی کودک دارد. ویتامین B1 به ماهیچهها، سیستم عصبی و عملکرد قلب کمک میکند. مقدار مصرف این ویتامین 1.4 میلی گرم است. این ویتامین در ماکارونی، لوبیا خشک، نخود فرنگی، حبوبات، غلات سبوسدار و به مقدار کم در میوه و سبزی وجود دارد.
مصرف بیش از اندازه ویتامین B1
اگر از مکملهای B1 بیش از اندازه استفاده کنید عوارضی مانند: سردرد، ضعف عضلات، تشنج، آلرژی و بینظمی در ریتم قلب به وجود میآورد ولی مصرف مواد غذایی آن مانعی ندارد.
مصرف ویتامین B2 در دوران بارداری
ویتامین B2 برای سلامتی پوست و رشد استحکام ماهیچهها و استخوان، بینایی و عصب نقش مهمی دارد و مشکلاتی مثل ابتلا به پره اکلامپسی را در حاملگی کاهش میدهد. این ویتامین در آرد گندم، غلات سبوسدار، نان و شیر وجود دارد. مصرف روزانه مجاز این ویتامین 1.4 میلیگرم میباشد. البته ریبوفلاوین (B2) را میتوان در مواد غذایی به دست آورد ولی اگر از مکمل استفاده میکنید نباید بیش از اندازه مصرف کنید.
مصرف ویتامین B3 (نیاسین) در دوران بارداری
این ویتامین برای رشد مغزی کودک مفید میباشد و همچنین باعث کاهش حالت تهوع میشود و برای دستگاه گوارش بسیار مفید است و برای سالم نگه داشتن سیستم عصبی، غشای مخاطی و پوست لازم است.
مقدار مصرف این ویتامین 1.8 میلیگرم در روز است و در غذاهایی مثل جگر گوساله، ماهی تن، ماهی سالمون و سینه مرغ وجود دارد.
عوارض مصرف بیش از اندازه B3:
آسم، اختلالات کبدی و گر گرفتگی از عوارض این ویتامین هستند.
مصرف ویتامین B12 در دوران بارداری
ویتامین B12 نقش مهمی در رشد مغز جنین و تشکیل لولههای عصبی دارد که میزان مصرفی آن 2/6 میلیگرم همراه اسید فولیک میباشد. کوبالامین در تخم مرغ، شیر، ماهی، مرغ و گوشت وجود دارد. این ویتامین با مصرف مواد غذایی حاوی این ماده تامین میشود. اگر مادر باردار این ویتامین را به اندازه کافی نداشته باشد جنین او با مشکلات زیر روبرو میشود:
- انسفالوسل (بخشی از مغز از جمجمه بیرون میزند)
- آنانسفالی (مغز و طناب نخاعی درست شکل نمیگیرد)
- اسپینا بیفیدا (بسته نشدن کامل لوله عصبی جنین )
کمبود این ویتامین برای مادران باردار باعث افسردگی، اضطراب، خستگی و بیخوابی نیز میشود و همچنین آسیب مغزی را به همراه دارد.
نکته: برای میزان دریافتی از این مکمل حتما با پزشک خود مشورت کنید.
مصرف ویتامین E در دوران بارداری
مصرف ویتامین E در دوران بارداری بسیار مهم و برای رشد نوزاد حیاتی میباشد. همچنین عوارض مهم بارداری مثل پره آکلامیسی و آکالامیس که سلامت مادر و جنین را به خطر میاندازد را کاهش میدهد. مصرف ویتامین E برای سالم نگه داشتن بدن لازم است که میتوان از مواد غذایی سرشار از ویتامین E استفاده کرد. این ویتامین در سبزیجات برگدار، خربزه درختی، زردآلو، جگر، تخم مرغ و دانه آفتابگردان وجود دارد. این ویتامین از پارگی زود هنگام غشاها در دوران بارداری جلوگیری میکند و همچنین اگر این ویتامین به اندازه کافی استفاده شود از سقط جنین نیز جلوگیری میکند. اگر جنین با کمبود این ویتامین روبرو شود بعضی از اعضای او به خوبی رشد نمیکند. مصرف روزانه 15 میلی گرم و بیشتر در روز با خوردن مواد غذایی تامین میشود. این ویتامین را مادران باردار باید از هفتههای نخست بارداری دریافت کنند.
از نشانههای کمبود این ویتامین: ضعف عضلانی، مشکلات بینایی و عدم تعادل در بدن میباشد.
عوارض مصرف بیش از اندازه ویتامین E
عوارض مصرف بیش از اندازه ویتامین E کمتر از سایر ویتامینهای محلول در چربی است ولی مصرف بیش از اندازه آن باعث مسمومیت ویتامینی در بدن میشود.
مصرف ویتامین A در دوران بارداری
نکته مهم درباره این ویتامین زیاده روی نکردن در آن است. اگر میزان ویتامین A موجود در بدن در دوران بارداری کافی باشد احتیاجی به دریافت مکمل ویتامین A ندارید زیرا مصرف زیاد ویتامین A نقص جنین را به همراه دارد. برای همین است که پزشک توصیه میکند که نه مکمل مصرف کنید و نه در خوردن مواد غذایی که ویتامین A دارند افراط کنید. ویتامین A در موادی مثل: کدو حلوایی، هویج، هلو، طالبی، موز، انبه، نارنگی، لبنیات، کره، جگر، شیر و روغن کبد ماهی وجود دارد که اگر به مقدار زیاد و بی رویه مصرف شود ویتامین A بدن بالا میرود و سلامتی جنین به خطر می افتد.
شاید برای شما هم سوال باشد
آهن چه اهمیتی در زمان بارداری دارد؟
بیشتر زنان باردار به فقر آهن و کمخونی دچار هستند که همین امر باعث خستگی و پایین آمدن مقاومت بدن آنها در برابر عفونتها و باکتریها است. خانمهای باردار باید به میزان کافی از آهن به خصوص در ۶ ماه آخر بارداری استفاده کنند. یکی از اهمیتهای مصرف آهن، رشد جفت و جنین و سلامت آن است و اگر مقدار آهن بدن مادر کافی نباشد خطر مرگ مادران، رشد ناکافی جنین، زایمان زودرس، و مرگ جنین وجود دارد.کدام ویتامین را همراه با آهن باید مصرف کرد؟ و همراه با چه مواد غذایی نمیتوان آهن مصرف کرد؟
آهن را میتوان همراه با ویتامین C مصرف کرد زیرا جذب آهن را افزایش میدهد. ولی بعد از خوردن قرص آهن یا مواد غذایی حاوی آهن نباید قهوه، چای و نوشابه مصرف کرد.استفاده از اسید فولیک در دوران بارداری چه اهمیتی دارد؟
به مادرانی که در سن ازدواج هستند یا میخواهند باردار شوند توصیه میشود قبل از بارداری شروع به خوردن قرص اسید فولیک کنند تا از نقص در رشد جنین جلوگیری کنند. میزان تامین اسید فولیک از غذا کم است زیرا با پختن مواد غذایی ممکن است اسید فولیک آن از بین برود و یا فیبر موجود در غذا از جذب اسید فولیک جلوگیری کند پس حتما باید از قرص اسید فولیک استفاده شود و حتما حواستان باشد بعد از مصرف مواد غذایی حاوی اسید فولیک و یا قرص اسید فولیک از خوردن چای تا دو ساعت بعد از آن اجتناب کنید زیرا جلوی جذب اسید فولیک را میگیرد.