هر چیزی که باید درباره جرمگیری دندان‌ها بدانید
هر چیزی که باید درباره جرمگیری دندان‌ها بدانید
جرم دندان همانند یک نوار چسبنده می‌باشد که بر روی دندان‌ها ایجاد می‌شود. جرم دندان از جمع شدن میکروب‌های زنده یا همان پلاک‌ها تشکیل می‌شود و روی آن را یک لایه پلیمری می‌پوشاند. این روکش به میکروب‌ها کمک می‌کند تا به دندان‌ها بچسبند و گسترش پیدا کنند.
در دندان‌ها دو نوع میکروب به نام‌های پلاک و تارتار می‌نشیند که با یکدیگر تفاوت دارند. هنگامی که پلاک در دهان شخص ماندگار می‌شود مواد معدنی درون بزاق جمع می‌شود و ماده سفید یا زرد رنگی به نام تارتار را ایجاد می‌کند.
تارتارها بر روی خط لثه و قسمت پشتی دندان‌ها ایجاد می‌شود که می‌توانید با مسواک زدن آن‌ها را از بین ببرید اما برای خلاص شدن کامل تارتارها باید به دندانپزشک مراجعه کنید.
مرکز دندانپزشکی دکتر مهتاب وحدت 
سالن زیبایی وشکو 
گروه تولیدی جوراب آدورا 
فروشگاه لباس کودک سنجاقک کوچولو پلاک‌های دندانی چگونه تشخیص داده می‌شوند؟
پلاک ماده‌ای بی رنگ و یا زرد کمرنگ می‌باشد که بر روی لثه‌ها تشکیل می‌شود. شخص هنگامی که به دندانپزشک مراجعه می‌کند پزشک با انجام معاینه‌های دهانی و با استفاده از آینه‌های کوچک پلاک روی دندان‌ها را می‌تواند مشاهده کند.
همانطور که در ابتدا گفته شد پلاک ماده‌ای بیرنگ یا زرد کمرنگ می‌باشد که مشاهده آن دشوار است به همین علت در کنار رعایت بهداشت دهان و دندان بهتر است هر 6 ماه یکبار برای چک کردن سلامت دهان و دندان خود به دندانپزشکی مراجعه فرمایید.
همچنین می‌توانید برای از بین بردن پلاک‌های تشکیل شده روی دندان‌ها از قرص‌های مخصوص از بین برنده پلاک استفاده کنید.
باید توجه فرمایید درصورت عدم اقدام برای از بین بردن پلاک‌های دندان ممکن است مشکلات زیر برای شما ایجاد شود:
هنگامی که پلاک‌ها بر روی لثه‌ها ایجاد می‌شوند باعث ضعیف شدن بهداشت دهان و بوی بد آن می‌شوند.
التهاب لثه
تجمع باکتری‌ها در داخل دهان نیز موجب التهاب لثه‌ها می‌شود.
از بین رفتن مینای دندان‌ها
اسیدهایی که توسط این باکتری بر روی دندان‌ها ایجاد می‌شود باعث پایین آمد سطح PH دهان شده و به مینای دندان آسیب می‌زند.
چه عواملی باعث تشکیل شدن جرم بر روی دندان‌ها می‌شوند و به چه دلیل مضر هستند؟
پلاک‌ها زمانی بر روی دندان ایجاد می‌شوند که غذاهایی که دارای کربوهیدرات (قند و نشاسته) مانند عسل، نوشابه، شیر، بستنی، کشمش، چیپس، پفک، کوکی و آبنبات هستند بر روی دندان‌ها باقی بماند. این مواد باعث ایجاد باکتری شده و باکتری‌ها نیز منجر به تولید اسید دهانی می‌شوند. اگر مدت زیادی این اسید‌ها داخل دهان باقی بمانند باعث از بین رفتن مینای دندان می‌شوند که اگر زمان آن افزایش پیدا کند ممکن است ریشه‌های دندان‌ها را هم از بین ببرد. در ادامه برخی از دلایلی که منجر به تشکیل جرم می‌شوند را بررسی می‌کنیم:
محل قرار گیری دندان‌ها:
پوسیدگی دندان معمولا در دندان‌های پشتی ایجاد می‌شود. این دندان‌ها دارای شیارهای زیادی هستند. همانطور که می‌دانید این شیارها به جویدن غذا کمک می‌کنند اما ممکن است غذا بر روی آن‌ها باقی بماند و از آنجایی که تمیز کردن آن‌ها نسبت به دندان‌های جلویی سخت‌تر است می‌تواند باعث بروز پوسیدگی و تجمع باکتری‌ها شود.
خشکی دهان
خشی دهان در اثر کمبود بزاق ایجاد می‌شود و همین موضوع باعث بروز جرم و بیماری دهانی می‌شود چرا که بزاق نقش مهمی در جلوگیری از پوسیدگی و بروز جرم بر روی دندان‌ها دارد. بزاق می‌تواند مواد غذایی و پلاک‌ها را از روی دندان‌ها پاک کند و مواد موجود در آن به ترمیم اولیه پوسیدگی دندان‌ها کمک می‌کند. همچنین بزاق رشد باکتری‌ها را محدود کرده و اسیدهای مضر دندان را خنثی می‌کند.
از بین رفتن لثه
ریشه‌های دندان به صورت طبیعی دارای روکش‌های خاصی هستند، پس از اینکه پلاک‌ها لثه‌های دندان را از بین بردند روکش‌های ریشه دندان هم از بین میرود و عاج‌های زیرین راحت‌تر پوسیده می‌شوند.
خوردن میان وعده‌های متعدد
هنگامی که میان وعده‌های شیرین را در دفعات متعدد میل می‌کنید باعث می‌شود مواد قندی بر روی دندان‌ها بیشتر شود. این مواد قندی منجر به تولید اسید بیشتر و در نهایت باعث فرسایش دندان‌ها خواهد شد.
مسواک زدن به تعداد کم:
مسواک زدن باعث ازبین رفتن پلاک‌های دندانی، باکتری‌ها و باقی مانده مواد غذایی می‌شود. اگر اینکار را انجام ندهید پلاک‌ها از سطح دندان‌ها پاک نمی‌شود و همین امر سرانجام به جرم تبدیل می‌شوند. اگر دندان‌ها سریع جرم می‌گیرد بهتر است روزی دو بار مسواک بزنید. توجه فرمایید دندان‌های بالایی و پایینی را به صورت جداگانه مسواک بزنید.
عدم استفاده از خمیر دندان مناسب
برخی افراد بدون استفاده از خمیر دندان، دندان‌ها را مسواک می‌زنند و یا از خمیر دندان‌های مناسبی استفاده نمی‌کنند. اما باید بدانید خمیر دندان باعث از بین رفتن جرم دندان‌ها می‌شود. در همه خمیر دندان‌ها ماده‌ای به نام سیلیس وجود دارد که باعث از بین رفتن پلاک‌های دندانی می‌شود. بهتر است برای جلوگیری از پوسیدگی دندان‌ها از خمیر دندان‌هایی که حاوی فلوئور و سیلیس هستند استفاده کنید.
عدم استفاده از نخ دندان:
مسواک به تنهایی نمی‌تواند فضای بین دندان‌ها را تمیز کند باید با استفاده از نخ دندان پلاک‌های تشکیل شده میان دندان و کناره‌های لثه را از بین ببرید. بهتر است هر شب قبل از مسواک زدن با نخ دندان میان دندان‌ها را تمیز کنید.
عدم مراجعه سالیانه به دندانپزشکی
شما باید هر ساله برای معاینه دندان‌ها به دندانپزشک مراجعه کنید تا کل وضعیت دندان‌ها مشخص شوند و اقدامات درمانی مناسب انجام شود.
عدم انجام ارتودنسی در زمان مناسب
اگر دندان‌ها روی هم قرار نگرفته باشند و مرتب نباشند حتما نیاز به ارتودنسی دارید. افرادی که نیاز به ارتودنسی دارند به دلیل قرار نگرفتن درست دندان‌ها کنار یکدیگر هنگام مسواک زدن، مسواک تمامی نقاط دندان‌ها را تمیز نمی‌کند و در نتیجه پلاک‌ها از بین نمی‌روند و باعث بروز جرم در دندان‌ها می‌شوند. با انجام ارتودنسی دندان‌ها ردیف و مرتب می‌شود و از پوسیدگی و جرم آن‌ها نیز جلوگیری می‌شود.
چگونه از تشکیل پلاک بر روی دندان جلوگیری کنیم؟
برای جلوگیری از ایجاد پلاک بر روی دندان‌ها بهتر است روزی دوبار مسواک بزنید و برای اینکار از مسواک نرم استفاده کنید. همچنین لازم است رژیم غذایی متعادلی را پیش بگیرید و تعداد میان وعده‌های مصرفی را نیز کاهش دهید. همچنین می‌توانید از غذاهایی مغزی همچون پنیر، ماست، میوه و سبزیجات خام استفاده کنید. این مواد به از بین بردن جرم‌های دندان بسیار کمک می‌کنند.
جرمگیری دندان چیست؟
روش جرمگیری دندان به این صورت است که دندانپزشک جرم‌های روی دندان، لثه و رنگدانه‌های خارجی را با وسیله‌ی مخصوصی از روی دندان برمی‌دارد. در این روش اگر فردی در مصرف سیگار یا چای زیاده روی کند روی دندان‌ها رنگدانه‌های زیادی می‌نشیند که با انجام جرم گیری می‌توانید شاهد از بین رفتن این رنگدانه‌ها باشید.
در انجام جرمگیری رنگ دندان‌ها تغییر نمی‌کند یعنی روشن‌تر نمی‌شوند بلکه فقط رنگدانه‌ها و پلاک‌های تشکیل شده روی دندان برداشته می‌شوند که این امر باعث نمایان شدن رنگ واقعی دندان‌ها می‌شود.
برای سفید شدن دندان‌ها امروزه از روشی به نام بلیچینگ استفاده می‌شود که در ادامه به توضیح این روش می‌پردازیم:
بلیچینگ دندان چیست؟
در روش بلیچینگ، دندانپزشک بر روی دندان بیمار ماده بلیچ می‌ریزد تا به داخل دندان‌ها نفوذ کند تا رنگ واقعی دندان‌های شخص روشن‌تر شود. یکی از دلایل تغییر رنگ دندان‌ها کهولت سن است زیرا به مرور زمان مینای دندان از بین میرود و عاج دندان نمایان‌تر شده و باعث زردتر شدن دندان می‌شود.
یکی دیگر از علت‌های تغییر رنگ دندان‌ها نفوذ رنگدانه‌های داخل مواد غذایی می‌باشد که به مرور زمان باعث زرد شدن دندان‌ها می‌شود. با انجام بلیچینگ رنگدانه‌های نفوذ کرده به دندان ها از بین میروند و همین امر باعث سفید شدن دندان‌ها می‌شود.
بلیچینگ به دو روش انجام می‌شود:
- بلیچینگ در دندانپزشکی
- بلیچینگ در خانه
بلیچینگ در دندانپزشکی با سرعت بیشتری انجام می‌شود اما بلیچینگ در منزل ماندگاری بیشتری دارد. اگر این دو روش با یکدیگر انجام شوند بسیار بهتر است.
تفاوت بلیچینگ و جرمگیری دندان چیست؟
هر دو روش (بلیچینگ و جرمگیری) باعث روشن‌تر شدن دندان‌ها می‌شوند. اما در هر روش نوع و میزان سفید کردن دندان‌ها متفاوت است. در روش جرمگیری جرم‌هایی که موجب بوی بد دهان، بد رنگی و زبری دندان می‌شود از بین میروند. در روش بلیچینگ موادی که در اثر مصرف سیگار یا چای که باعث تشکیل رنگدانه روی دندان‌ها شده‌اند از بین میروند.