علت پوسیدگی دندان چیست

پوسیدگی دندان

به دندان کرم خورده یا خراب شده  پوسیدگی دندان گفته می شود. تجمع انواع باکتری ها بر روی دندان ها از دلایل اصلی ایجاد پوسیدگی دندان هاست.

پوسیدگی دندان یک بیماری عفونی است که در نتیجه فعالیت باقی مانده مواد قندی و کربوهیدرات ها در لا به لای دندان ها رخ می دهد. باکتری های دندانی با تغذیه از مواد قندی، تولید اسید می کنند. اسید تولید شده موجبات تخریب و آسیب دیدگی بافت آلی و معدنی دندان ها را فراهم می آورد. این باکتری ها موجب تشکیل یک لایه با ساختار سخت بنام پلاک می گردند این پلاک ها علاوه بر باکتری از بزاق دهان، مقداری غذا و سایر مواد طبیعی دهان تشکیل می شوند. امکان تشکیل پلاک ها در نواحی خاصی از دهان مانند ترک ها، حفره ها یا شیارهای موجود در دندان های عقبی، بین خود دندان ها، در اطراف نواحی پر شده دندان ها یا پل دندان، نزدیکی خط لثه ها بیشتر است.

پوسیدگی در دندان های کودکان

پوسیدگی ناشی از شیشه شیر یا به اصطلاح پوسیدگی زودرس کودکی، به روند خراب شدن و ابتلا به پوسیدگی دندان ها در کودکی گفته ی شود که در نتیجه خوردن شیشه شیر و آب میوه در هنگام خواب که کودک آنها را در دهان خود نگه می دارد ایجاد می شود و به این صورت است که دندان های کودک به گونه ای مستقیم در معرض کربوهیدرات ها قرار می گیرد و در این شرایط باکتری ها به سرعت رشد می کنند و اسیدی را ترشح می کنند که موجب پوسیدگی دندان ها می شود. پوسیدگی دندان کودکان در حالتی که به طور منظم تمیز نگردند با گذشت زمان شدت می یابند. تکرار این مساله باعث از بین رفتن مینای دندان می شود و پوسیدگی بیشتری در دندان های کودک ایجاد می نماید.

 پوسیدگی دندان در بزرگسالی

در بزرگسالان ریشه های دندان  بیشتر در معرض پوسیدگی قرار دارند که به این عارضه دندانی به اصطلاح "پوسیدگی ریشه دندان یا روت کانال" گفته می شود. از دلایل پوسیدگی دندان در بزرگسالان می توان به خشکی دهان در اثر بیماری، کاهش میزان بزاق دهان که باعث کمتر شدن مقاومت در مقابل باکتری ها می شود، هم چنین مصرف انواع داروها که به خشکی دهان منجر شده می توان اشاره کرد.

علل پوسیدگی دندان

عوامل مختلفی در پوسیدگی دندان ها دخیل هستند پلاک های متشکل از باکتری می توانند شکر و کربوهیدرات های موجود در غذاهای ما را تبدیل به اسید کرده و این اسید می تواند باعث از بین رفتن ماده معدنی موجود در مینای دندان که روی عاج آن قرار دارد شود و موجب فرسایش مینای دندان و ایجاد حفره دندانی شده یا آنها را افزایش دهد.

شروع پروسه پوسیدگی دندان با ایجاد لکه های سفید است و اگر رسیدگی و درمان نشود پیشروی کرده و در دندان ایجاد حفره می کند. و این روند هم در صورت عدم توجه باعث پیشروی پوسیدگی به مینای دندان شده و به عاج آن می رسد. عاج، لایه ای در زیر مینای دندان است. زمانی که پوسیدگی به عاج دندان نفوذ کند دردناک شده و در صورت درمان نشدن اعصاب و عروق دندان را درگیر می کند و در این مرحله از پوسیدگی درد غیر قابل تحمل شده و نیاز به رسیدگی فوری و درمان ریشه ای پیدا می کند. بنابراین عدم توجه و رسیدگی به موقع به مشکلات دندان ها از علت های عمده و اصلی در خراب شدن دندان هاست.

علائم پوسیدگی دندان

پوسیدگی دندان اغلب در مراحل اولیه علائمی ندارد در ادامه با از بین رفتن قسمتی از مینای دندان، دندان ها نسبت به غذاها یا نوشیدنی های گرم و سرد حساس میشوند در این دوره فقط دندان پزشک  می تواند متوجه بروز پوسیدگی در دندان های شما شود چون هنوز پوسیدگی در زیر سطح دندان ایجاد شده و قابل مشاهده نیست.

در مراحل بعدی لایه زیری مینای دندان شروع به شکسته شدن می کند ولی هنوز لایه رویی سالم است ولی زمانی که لایه رویی نیز شروع به فرو ریختن کند پوسیدگی در یک دندان ایجاد شده و می تواند به دندان های مجاور و نزدیک خط لثه ها پیشروی کند. 

درمان پوسیدگی دندان

مراجعه منظم به پزشک قبل از جدی شدن پوسیدگی بهترین راه تشخیص و درمان است. معمولا پوسیدگی دندان فرایندی است که در مراحل اولیه می توان آن را متوقف ساخت. استفاده از خمیردندان و نخ دندان حاوی فلوراید و سایر روشهای درمانی  می تواند به ترمیم و بازسازی دندان آسیب دیده به طور طبیعی کمک کند. دندان های آسیاب به دلیل داشتن شیارها و سوراخ های زیاد در سطوح جویدن و دشوار بودن تمیز کردن آنها بیشتر مستعد پوسیدگی هستند استفاده از روشهای شیاربندی کمک زیادی به مصون ماندن این دندان ها  می کند.

وجود لکه های سفید روی دندان نشان دهنده مراحل اولیه پوسیدگی است یعنی هنوز پوسیدگی مینای دندان را درگیر نکرده است و می توان با متوقف ساختن خرابی و آسیب ایجاد شده توسط اسید، به ترمیم دندان امیدوار بود. اما با وارد آمدن آسیب به مینای دندان و نرم شدن آن روند پوسیدگی قابل بازگشت نبوده و با گذشت زمان گسترش بیشتری پیدا کرده و به ریشه دندان می رسد. مدت زمان مشاهده روند پوسیدگی دندان در افراد مختلف متفاوت خواهد بود و سیر آن می تواند در طول چند ماه یا حتی چند سال بدتر شده و ایجاد درد کند. زمانی که دیگر پوسیدگی دندان وخیم تر شده و مینای دندان شکسته می شود تنها راه حل مراجعه به دندان پزشک است و درمان آن معمولا پر کردن دندان است. اما اگر پوسیدگی زیاد باشد و با پر کردن قابل درمان نباشد ابتدا عصب کشی شده و سپس آن را پر می کنند.

با توجه به مطالب ذکر شده و آشنایی با روند پوسیدگی دندان ها می توانیم با حفظ و رعایت بهداشت دهان و دندان و استفاده از مسواک به طور منظم و بکارگیری نخ دندان برای پاک سازی بیشتر دندان ها از ایجاد و شروع پوسیدگی در دندان هایمان جلوگیری کنیم.