چرا دندان های شیری خراب می شوند

علت خرابی دندانهای شیری

دندان های شیری مجموعه اولیه دندانی هستند که تعداد آنها در هر آرواره 10 عدد می باشد. فرایند تکامل این دندان ها از دوره جنینی آغاز شده و بعد از تولد در شش ماهگی شروع به روئیدن می کنند و تا دو و نیم سالگی رشد آنها تکمیل می شود. از حدود شش ماهگی که اولین دندان شیری در دهان کودک جوانه می زند تا سن شش سالگی که اولین دندان دائمی می روید و دندان های شیری شروع به افتادن می کنند را تحت عنوان دوره دندانی شیری می نامند. در این دوره در دهان فقط دندان های شیری وجود دارند.
تعداد کل دندان های شیری در دهان کودک 20 عدد می باشد که در هر فک کودک 10 عدد دندان وجود دارد که به صورت قرینه در دو نیمه راست و چپ قرار گرفته اند. نوع و تعداد دندان های موجود در فک بالا و پایین یکسان بوده و تعداد و نوع دندان های نیمه راست و چپ نیز مانند هم هستند.

ویتانا هپی لند فروشگاه توی توی - toytoy فروشگاه لباس کودک سنجاقک کوچولو

مراقبت از دندان های شیری در کودکان

برای بسیاری از والدین حفظ سلامت دندان های شیری کودکان اهمیتی ندارد و محافظت از این دندان ها را جدی نمی گیرند به این دلیل که بنا به تصور آنها اگر که این دندان ها خراب شده و کشیده شوند دندان های دائمی جایگزین خواهند شد. اما غافل از اینکه ایجاد خرابی و پوسیدگی در دندان های شیری و در نتیجه کشیده شدن این دندان ها موجب می شود تا دندان های دائمی کودک نابجا برویند یا اینکه دندان های دائمی زیرین نرویند.

دلایل خرابی دندان های شیری

خرابی و پوسیدگی دندان های شیری کودکان یکی از مشکلات مهمی است که ممکن است در دوران کودکی پیش بیاید، شیردهی شبانه کودک، یک عامل مهم و اساسی برای بروز پوسیدگی و خرابی دندان ها در سنین پایین محسوب می شود.
اغلب شروع پوسیدگی دندان های شیری کودکان از زمان رویش اولین دندان شیری می باشد ولی درد و بروز علائم آن در سنین یک تا دو سالگی خود را نشان می دهد و مورد توجه والدین قرار می گیرد.

خواباندن کودک با شیر چه آنهایی که با شیر مادر تغذیه می شوند و چه کودکانی که تغذیه آنها با استفاده از شیر خشک است، در دو سال اول تولد عمده ترین دلیل ایجاد پوسیدگی و خرابی دندان های شیری است. شیر دادن به کودک در چندین وعده در طول شب و حین خواب، موجب می گردد که قند موجود در شیر که لاکتوز نام دارد، برای مدتی طولانی در مجاورت دندان ها باقی مانده و زمینه تخریب دندانی را فراهم آورد.

تغذیه نادرست و الگوی تغذیه ای نا مناسب کودکان بعد از اینکه از شیر گرفته می شوند نیز یکی از دلایل دیگری است که باعث بروز پوسیدگی و خرابی در دندان های شیری کودک می گردد. دادن مواد قندی به کودک در وعده های متعدد یکی از این موارد در تغذیه نادرست است. در هنگام خوردن خوراکی محیط دندان اسیدی می شود و در صورتی که کودک به طور مرتب و در فاصله زمانی اندک اقدام به خوردن خوراکی بکند، محیط دندان در طول روز با حمله اسیدی مواجه شده و در نتیجه فرصتی برای پاکسازی پیدا نمی کند و نهایتا دندان های واقع شده در این محیط اسیدی شدیدا در معرض تخریب و پوسیدگی قرار می گیرند.

علاوه بر موارد مذکور، تمیز نکردن دهان کودک بوسیله والدین از زمان رویش دندان های شیری، مراجعه نکردن والدین به دندان پزشک برای معاینه دندان های کودک، نداشتن اطلاعات صحیح و عدم انجام اقدامات پیشگیرانه از زمان رویش اولین دندان های شیری از جمله عواملی دیگری هستند که می توانند زمینه بروز و تشدید خرابی دندان های شیری در کودکان را فراهم آورند.

روش های مراقبت و پیشگیری از ایجاد پوسیدگی در دندان های شیری کودکان

چون پوسیدگی دندانی یک بیماری مسری محسوب می شود و میکروب های ایجاد شده در دهان والدین می تواند به نوزاد منتقل شود، پیش از اقدام به بچه دار شدن بهتر است از سلامت دندان های خود مطمئن شوید و با مراجعه به دندان پزشک نسبت به معاینه و درمان دندان های پوسیده خود اقدام نمایید.
برای معاینه و کسب اطلاعات و مشاوره های بهداشتی مناسب، ظرف شش ماه بعد از رویش اولین دندان شیری کودک، نوزاد خود را نزد یک دندان پزشک مخصوص کودکان ببرید. بهتر است این کار را حداقل تا 12 ماهگی کودک انجام دهید. 

از زمان رویش دندان ها تا حدود 1.5 سالگی هر شب قبل از خواب دندان های نوزاد را با یک پارچه یا گاز استریل تمیز نمایید.
بعد از 1.5 تا 3 سالگی با استفاده از مسواک های انگشتی یا دستی، دندان های کودک را بدون خمیر دندان یا با استفاده از خمیر دندان های فاقد فلوراید، هر شب پیش از خواب مسواک بزنید.
 

در سنین 3 الی 6 سالگی روزانه دوبار دندان های کودک را بوسیله مسواک های دستی یا برقی و با خمیر دندان های فلوراید دار ویژه کودکان مسواک بزنید.

در مواقع خواب کودک و در طول شب از شیشه شیر به منظور آرام کردن و خواباندن کودک استفاده ننمایید.
چنانچه کودک شما عادت دارد در طول شب به طور مکرر شیر بخورد، در وهله اول سعی کنید دفعات شیر خوردن را به تدریج کم کنید و در وهله بعدی، پس از هر بار شیر خوردن کودک چه شیر مادر و چه شیر خشک به کودک آب بدهید تا باقی مانده و اضافات شیر از روی دندان های کودک پاک شوند.
سعی کنید تغذیه کودک با شیشه شیر را تا حدود 12 الی 14 ماهگی متوقف کرده و با استفاده از فنجان به او نوشیدنی بدهید.
اجازه خوردن خوراکی های شیرین و تنقلات را در طول روز و به صورت مکرر به کودک خود ندهید. بهتر است مصرف اینگونه خوراکی ها را در روز به یکی دوبار کاهش داده و به بعد از وعده های غذایی منتقل کنید.
کودک خود را تشویق به خوردن خوراکی هایی مانند پنیر، ماست، سالاد، مغز ها و میوه ها در بین وعده های غذایی کنید. 

شاید برای شما هم سوال باشد

1. آیا برای دندان های شیری کودک هم عصب کشی انجام می گیرد؟

   بله در صورت نیاز برای دندان های شیری نیز درمان ریشه صورت می گیرد. در نحوه انجام عصب کشی برای دندان های شیری تفاوت هایی از نظر تکنیکی با انجام این عمل برای دندان های دائمی وجود دارد. در برخی موارد درمان دندان های شیری به پالپ تاجی محدود شده و در مواقع دیگری ممکن است درمان ریشه ای نیز مورد نیاز باشد.

2. قطره آهن می تواند تاثیری در خرابی دندان های کودکان داشته باشد؟

   قطره آهن نمی تواند عامل خرابی دندان های کودک باشد. در قطره آهن رنگدانه هایی وجود دارد که باعث می شود رنگ آن روی دندان ها بماند. برای جلوگیری از این اتفاق بهتر است بعد از مصرف قطره دهان کودک را با آب بشویید. بنابراین قطره آهن نمی تواند دلیل خرابی دندان ها باشد ولی تغییر رنگ ناشی از آن بیشتر روی دندان های از قبل پوسیده باقی می ماند.

3. شروع بهداشت دهان و دندان برای کودک از چه سنی باید شروع شود؟

   بهتر است بهداشت دهان و دندان کودک را حتی قبل از رویش دندان هایش شروع نماییم. تمیز کردن دهان کودک با گاز مرطوب بعد از تغذیه با شیر و بعدها استفاده از مسواک نرم بدون خمیر دندان اولین اقدامات بهداشتی انجام گرفته برای دهان و دندان کودکان هستند.

4. برای جلوگیری از خراب شدن دندان های کودک، نباید به آنها آدامس و شکلات داد؟

   در واقع نمی توان کودک را از لذت خوردن خوراکی ها به طور کامل محروم کرد. اینکه مواد قندی مانند انواع شکلات، شیرینی و آبمیوه ها عامل پوسیدگی و خرابی دندان ها هستند واقعیت است ولی تنها علت نیست. در ضمن می توان با مدیریت و اتخاذ تمهیدات مناسب و زیاده روی نکردن در خوردن این گونه مواد از بروز پوسیدگی و خرابی دندان با این مواد هم جلوگیری نمود.