اگر کرمانشاه رفتید این جاها رو از دست ندید
جاهای دیدنی کرمانشاه
مساحت کرمانشاه 24٬640 کیلومتر مربع است. مختصات جغرافیایی کامل استان کرمانشاه بر روی کره زمین از طول جغرافیایی 45 درجه و 20 دقیقه و 39 ثانیه شرقی تا 48 درجه و 1 دقیقه و 58 ثانیه شرقی و از عرض جغرافیایی 33 درجه و 37 دقیقه و 8 ثانیه شمالی تا 35 درجه و 17 دقیقه و 8 ثانیه شمالی می‌باشد.
استان کرمانشاه دارای آب و هوایی بسیار دلپذیری است . آب و هوایش معتدل و کوهستانی است.استان کرمانشاه از قدیم مکان مناسبی برای تفریح و گردش بوده است. دما استان به صورت میانگین نزدیک به 14 درجه سانتیگراد است.4 اقلیم متفاوت در استان باعث شده تا هر کدام از اقلیم ها به سلایق شخصیت شما نزدیکتر است برای سفر و استقرار انتخاب کنید.
نیمه خشک و استپی گرم : آب و هوای شهرستان هرسین، کنگاور و صحنه در واقع شده است.
زمستان و تابستان خنک : شهرستان‌های مثل اسلام آباد غرب ،پاوه، جوانرود دارای این اقلیم آب و هوایی هستند.
نیمه خشک و استپی خنک : این آب و هوا در شهرستان‌های سقز،دهستان پشت دربند دیده می‌شود.
زمستان ملایم و تابستان گرم و خشک: این آب و هوا در شهرستان های قصرشیرین ، سرپل ذهاب، دهستان از گله وجود دارد.
بادهایی که در استان کرمانشاه می وزد.
باد های غربی: که بیشتر در زمستان و بهار میوزند و باعث بارندگی میشوند.
بادهای شمال: که در فصل تابستان شروع به وزیدن می کنند و باعث کاهش و گرما می شوند .
بادهای موسمی: که در فصل تابستان در بخش های مرزی این استان می وزند. که موجب طاقت‌فرسا بودن گرمای این منطقه می‌شود و خسارت های زیادی به بار می‌آورد .
در کل استان کرمانشاه آب و هوای کوهستانی دارد. اگر قصد سفر به این استان را دارید بهترین زمان اواخر فصل بهار تا اواخر فصل تابستان است. چون در دیگر فصل ها سرما شدید است. استان کرمانشاه در معرض جبهه های مرطوب مدیترانه‌ای قرار دارد که در برخورد با ارتفاعات زاگرس باعث ریزش برف و باران فراوان می شود.
زبان استان کرمانشاه
در استان کرمانشاه با توجه به قدمت تاریخی این استان ده ها گونه گویش محلی وجود دارد. از جمله رایج ترین گویش ها در استان کرمانشاه می‌توان گویش های، سورانی، جوانرود، مکی، فارسی، پاوه ای، اورامی یا هورامی، گورانی ،لری، ژاورودی، لهنی، بالا جویی، فارسی کرمانشاهی، کلهری، جافی، سنجابی، زنگنه را نام برد.گویش های مختلفی که در استان کرمانشاه رواج دارد ریشه در زبان کردی به عنوان زبان نژاد یا قوم کرد دارد. گویش بیشتر مردم کرمانشاه کردی کلهری است و در کنار آن فارسی کرمانشاهی نیز صحبت میکنند که مختص شهر کرمانشاه است و از 200 سال پیش با ورود مهاجران برای زیارت عتبات و کسب و کار به کرمانشاه به وجود آمده است. زبان کردی 4 شاخه اصلی دارد و 60 گونه گویش را در بر دارد . چهار شاخه اصلی زبان کردی کرمانج جنوب، کرمان شمال، کردی کرمانشاه و اورامی و گوران است. کرمانج جنوب در ایل جاف رایج است. کردی کرمانشاهی خاص قبایل و ایلات و عشایر کرمانشاه است و زبان کردی اورامی و گوران که در منطقه اورامانات کرمانشاه رایج است. در میان مردم استان کرمانشاه گویش های کردی کلهری بیشترین گویش را در استان دارد. و لری محدود ترین گویش در استان کرمانشاه است. البته گویش‌های محلی به واسطه مسائلی همچون دور شدن از خاستگاه اولیه خود و قرار گرفتن در بخش ها و شهرها، تداخل فرهنگ گویش زبان های گوناگون، مهاجرت، سواد، اقلیم جغرافیایی شهر و روستا، در حال از بین رفتن است.
آداب و رسوم در کرمانشاه
سرزمین کرمانشاه دارای فرهنگی کهن و قدیمی است و قدمتی چندین هزار ساله دارد. اقوام کرد ساکن کرمانشاه از گذشته های دور تاکنون دارای آداب و رسوم های خاص هستند مردم کرمانشاه همیشه سعی داشتند که اصالت و فرهنگ کرمانشاه را حفظ کنند و آن را از دست ندهند. کرد ها یکی از بزرگترین و قدیمی ترین اقوام آریایی هستند که در نواحی کوهستانی فلات ایران ساکن هستند. جشن ها، اعیاد، مراسم سوگواری آنها ریشه در اعتقادات و باورهای ملی، اسلامی و مذهبی آنها دارد. از جمله این آیین ها می توان به پرسانه، جشن خرمن، شال درکی اشاره کرد.
پرسانه به کمک مالی از سوی خویشان و آشنایان پرسه دار گفته می‌شود. از این طریق کسی که عزیز از دست داده باشد تلاش می شود تا باری از روی دوش او برداشته شود این آیین مخصوص عشایری و ساکن روستاها است.
جشن خرمن: که از جشن های باستانی مردم این خطه است و به پاس هدایای خداوند در پایان برداشت محصول به شکرانه سپاس از خداوند در روستاها جشن خرمن گرفته می شود.
شال اندازی و شال درکی: از مراسم جالب دیدنی شب عید است در این مراسم جوانان بر روی پشت بام خانه ها آتش روشن می کنند و از سوراخ هایی که بر روی پشت بام ها وجود دارد وبرای این منظور در نظر گرفته شده است شال خود را به درون خانه می فرستند و مژده آمدن بهار و عید را به همسایه و صاحبخانه میدهند و از آنها مژدگانی می خواهند. صاحب خانه نیز به مژدگانی و عیدی را در شال آنها می گذارند. جاهای دیدنی کرمانشاه بسیار زیاد است که در زیر برخی از آنها را مرور می کنیم:
درخت رحمت
درختان چنار از سابقه تاریخی و اهمیت زیادی در کشور ما برخوردار هستند. درخت رحمت نیز بعد از چنار هزار ساله ابرقو یزد دومین درخت کهنسال چنار کشور است. این درخت در استان کرمانشاه قرار دارد که ارتفاع آن 37.7 متر و قطر آن به 8.46 متر می رسد. درخت رحمت در ورودی اثر تاریخی طاق بستان قرار دارد. علت نامگذاری آن به درخت رحمت برای این است که علاوه بر ارزش ژنتیکی ارزش فرهنگی و تاریخی هم دارد. اما عده‌ای از مردم کرمانشاه می گویند پیر مردی کفاش به نام رحمت در حفره میانی درخت به کفاشی مشغول بوده است و نام این درخت را درخت رحمت گذاشتند و به همین نام می شناسند. این درخت کهنسال به جز درخت رحمت نام‌های دیگری همچون دارپهلوان و درخت کهنسال طاق بستان نیز دارد. این درخت را به دوران ساسانی و افسانه شیرین و فرهاد نسبت میدهند. این درخت 700 ساله در سال 1388 به ثبت ملی رسیده است. درخت رحمت چنار کهنسال به استعاره ایی از قدمت و کهنسالی و بزرگی و عظمت در فرهنگ مردم کرمانشاه تبدیل شده است.
معبد آناهیتا
این بنای تاریخی که پیشینه آن به دوره اشکانیان و ساسانیان و هخامنشیان می‌رسد، در شهر کنگاور کرمانشاه و بر سر راه تاریخی هگمتانه تیسفون قرار گرفته است. این بنا بر پشت صخره ای و مشرف به دشت کنگاور ساخته شده است و بقایای این پرستشگاه و بزرگترین بنای سنگی ایران بر فراز تخت سنگ کم ارتفاع سیلیس آتشفشانی در شهر کنگاور استان کرمانشاه قرار دارد.
آناهیتا فرشته نگهبان آب و فراوانی و باروری و زیبایی در نزد ایرانیان، مقام بلند و ارجمند داشته است. پلکان و معماری معبد آناهیتا در دوره پارتی ساخته شده است. و در زمان ساسانیان بازسازی شده است. این معبد که دویست سال قبل از میلاد ساخته شده است هیچ بت یا مجسمه ای ندارد و تنها مظهر ذهنی از آناهیتا در نظر گرفته شده است. در بنای اصلی آن قطعات سنگی همانند تخت جمشید استفاده شده است. معبد آناهیتا یا مجموعه تاریخی کنگاور به عنوان محل کنگیار قدیم، خرابه‌های عهد اشکانی نامگذاری شده است و در سال 1310 جزو آثار ملی به ثبت رسیده است.
قسمت ورودی بنا پله های دوطرفه دارد که در سمت جنوبی آن است و در شمال پله هایی یک شکل وجود دارد که به ساختمان معبد می‌رسد. معبد آناهیتا در سال 1347 پس از خرید و تخریب منازل بالای تپه و اطراف آن، موقعیت مکانی این بنای تاریخی مشخص گردید. این بنا بر روی تپه طبیعی با حداکثر ارتفاع 32متر نسبت به زمین های اطراف ساخته شده است. اما متاسفانه در طول هزاران سال که از ساخت این بنای تاریخی می گذرد مردم کنگاور با ذوب گچ و آهکی که در ساخت این بنای باستانی مورد استفاده قرار گرفته باعث تخریب و از بین رفتن ساختمان آن شده اند. اما با این حال هنوز مورد توجه گردشگران زیادی از داخل و خارج کشور است.
سرآب نیلوفر
در دامنه کوه کحاجار در 14 کیلومتری شمال غربی شهر کرمانشاه در ابتدای منطقه سنجابی سرآب زیبای نیلوفر قرار دارد که پر از گلهای نیلوفر تازه است. سرآب نیلوفر پنجاه و پنجمین اثر طبیعی ملی ایران است.سرآب نیلوفر دریاچه کوچکی است که در 20 کیلومتری شمال غرب کرمانشاه قرار گرفته است و در فصل گرم سال غنچه ها و برگ های آن سر از آب بیرون آورده و قسمت زیادی از دریاچه را می‌پوشانند.
نیلوفر یکی از زیباترین گل‌هایی است که به خاطر تقدسی که دارد دارای جایگاه ویژه ای در بین گلهاست. در افسانه ی قدیمی کرمانشاه آمده است گنجینه ایی از خسرو پرویز شاه ساسانی در اعماق این سراب وجود دارد. سرآب زیبای نیلوفر دارای چند چشمه جوشان است که آب این سراب را تامین می‌کند. نیلوفر مظهر صلح و صفا و هدیه شاهانه برای شرف یاب شدن و پیشکشی است. آب این سراب به قدری زلال است که ساقه های گل نیلوفر را می توان دید. آب و هوای مرطوب و زیبایی بی نظیر سراب نیلوفر باعث شده تا مورد استقبال گردشگران و مسافران قرار گیرد. اما به خاطر بارش‌های کم سال‌های اخیر، خشکسالی سبب از بین رفتن نیلوفرهای آبی شده است. اما با بارش های اخیر این دریاچه جانی دوباره گرفت و همچنان این نگرانی وجود دارد که این دریاچه دوباره کم آب و خشک شود.
بهترین مسیری که می‌توان به سراب نیلوفر رسید از کمربندی قسمت غربی کرمانشاه است. برای تماشای کامل دریاچه و گشت و گذار روی آن می توانید از قایق استفاده کنید و از تماشای نیلوفرهای آبی لذت ببرید . بهترین فصل برای رفتن به سرآب نیلوفر کرمانشاه فصل بهار و تابستان است که گلهای نیلوفر باز شده و مناظر تماشایی را به وجود آورده است.
غار قوری قلعه
بزرگترین غار آبی خاورمیانه با بیش از 65میلیون سال قدمت به غار قوری قلا یا قوری قلعه در استان کرمانشاه تعلق دارد. این غار در دامنه کوه شاهو در 25 کیلومتری شهر روانسر در کنار روستایی به نام قوری قلا قرار گرفته است. این اثر طبیعی دارای تالارهای زیبا در 1400 متری و 500 متری به نام تالارهای بلور، تالار مسیر برزخ ، تالار کوهان‌شتر، تالار مریم و تالار عروسی است.
این غار محل زندگی گونه نادری از خفاش ها به نام خفاش موش گوشی است. این غار یکی از زیباترین جاذبه های دیدنی شهر روانسر کرمانشاه است. دمای درون غار 7تا11 درجه است و در فصول مختلف سال ثابت است. درازای این غار 12 کیلومتر و ژرفای آن 3120 متر است. و عنوان هفتمین اثر طبیعی ملی را به خود اختصاص داده است. پوشش جنگلی ارزشمند چشمه‌های متعدد و چشم انداز طبیعی این منطقه باعث شده تا گردشگران زیادی برای بازدید به این منطقه بیایند. درختان این منطقه عبارتند از بلوط، آلبالو کوهی، انجیر کوهی ،بادام وحشی و حیواناتی که در کنار این درختان هستند عمدتا روباه، خرگوش، بز و کل می باشند.
این غار چهل سال پیش توسط غارنوردان انگلیسی کشف شد. جنس سنگهای تالار عروس این غار که در عمق 1500 متری قرار دارد از جنس کریستال سفید و براق است و اگر کسی از روی آن عبور کند جای پای او در این قسمت باقی می ماند. از سقف آن نیز قندیل هایی با ارتفاع 2 تا 8 متر است که جنس رسوبات آهکی و حالت کریستالی تشکیل شده است. این قندیل ها به حدی نازک و شفاف است که با زدن یک دست نزدیک هشت متر آن فرو می‌ریزد و به خاطر بازدید های کنترل نشده باعث آسیب فراوان به داخل غار شده و روی دیوارهای غار می توان یادگاری هایی را مشاهده کرد و همچنین باعث شکستگی استلاگیمیت ها شده اند.
بیستون
از مهمترین جاذبه‌های گردشگری کرمانشاه می‌توان به بیستون اشاره کرد. بیستون در دامنه کوه بیستون در شهر بیستون و در کنار راه باستانی و قدیمی کرمانشاه به همدان واقع شده است. هفتمین صخره مرتفع جهان در بیستون کرمانشاه قرار دارد. بیستون در 25 کیلومتری شهر کرمانشاه قرار دارد. نام اولیه بیستون "بغستان" بوده است که از دو کلمه (بغ )به معنی خدایان و(ستان) پسوند مکان بوده است که روی هم به معنی جایگاه خدایان بوده است. از دیگر نام های آن بوستان و بیستون است. آثار تاریخی گرانقدری که در بیستون قرارداد عبارتند از : مجسمه هرکول، کتیبه ونقش گودرز، فرهاد تراش، بنای اشکانی، نقش کتیبه داریوش، سرستون های دوره ساسانی، دیوار ساسانی، بنای ساسانی، نقش به لاش اشکانی، تپه نادری، پل خسرو،کاروانسرای شاه عباسی، نقش مهرداد دوم،کاروانسرای ایلخانی ،غار شکارچی ، صفه و دیوار مادی، پل صفوی، ساختمان ساسانی و کتیبه های اسلامی. اما کتیبه داریوش هخامنشی در میان همه آثار از ارزش و اهمیت بیشتری برخوردار است.
در سال 522 قبل از میلاد داریوش بزرگ نقش خود فروهر، دو تن از بزرگان پارسی، گومات مغ و نه تن از شاهان مغلوب را به دیواره کوه بیستون کرمانشاه حک کرد. همچنین نقش فرامین و پند های خود را به صورت کتیبه در دل کوه بیستون حجاری کرد. در این کتیبه داریوش کبیر از اهورامزدا و خدای نیکی بسیار یاد کرده است. و انسان ها را به گفتار و کردار نیک دعوت کرده است. همچنین در این کتیبه به شرح فتوحات خود به خط میخی و سه زبان پارسی باستان، ایلامی و بابلی بر دل سنگ نگاشته است.
تاکنون 28 اثر تاریخی کوه بیستون در فهرست آثار ملی و 13 اثر و سنگ نوشته بیستون در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت جهانی رسیده است. کوه بیستون یکی از کوه های کوهستان پرآوو است که در نزدیکی شهر بیستون قرار دارد. این کوه از نظر ورزشی از اهمیت بالایی برخوردار است. دیواره بیستون که سنگ نوشته بیستون بر روی آن کنده کاری شده است، ارتفاع آن 1200 متر و عرض آن بیش از 5000 متر است. این دیوار مرتفع ترین دیوار ایران و پنجمین دیوار مرتفع جهان است. همچین آب و هوای مساعد و پیشینه تاریخی و ادیانی که در این شهر بوده اند موجب شهرت بیستون کرمانشاه شده است.
طاق بستان
در قرن سوم میلادی مجموعه ای از سنگ نوشته ها و سنگ نگاره ها در شمال غربی شهر کرمانشاه در غرب ایران در محله طاق بستان کرمانشاه ساخته شد. این مجموعه ارزش تاریخی و هنری زیادی دارد که در دوره ساسانی ساخته شده است. در زبان کردی کرمانشاهی به طاق بستان طاق( وه سان) گفته می‌شود. طاق همان طاق و (وه)به معنی از و (سان) به معنی سنگ است. شاهان ساسانی اول اطراف تخت جمشید را انتخاب کرند اما در زمان اردشیر دوم و دیگر شاهان پس از او طاق بستان مورد استفاده قرار گرفت چون بین راه جاده ابریشم قرار داشت.
در این مجموعه چندین صحنه تاریخی هک شده است، از جمله تاجگذاری خسروپرویز، تاجگذاری اردشیر دوم، تاجگذاری شاهپور دوم و سوم و چند سنگ نوشته به خط پهلوی کتیبه ای و مراسم شکار گراز توسط سوارکاران و نواختن موسیقی چنگ است. این منطقه دارای طبیعتی سرسبز و پر آب است و وجود کوه و چشمه در این مکان باعث شده این مکان به گردشگاهی زیبا تبدیل شود. سنگ نگاره شکارگاه سلطنتی طاق بستان نخستین تابلوی سنگی با رعایت قاعده و اصول نقاشی در جهان محسوب می‌شود. نقش برجسته تاجگذاری اردشیر دوم اولین نقش برجسته طاق بستان در کنار طاق کوچک قرار دارد و مهمترین اثر طاق بستان، طاق بزرگ با سنگ تراشه ایی از تاجگذاری خسروپرویز است. اما متأسفانه در زمان قاجار دستکاری هایی انجام شد و تصاویری را حجاری کردند که لطمه فراوانی به طاق بستان وارد کرده است. این مجموعه تاریخی در سال 1310 به ثبت ملی رسیده است.
سراب صحنه
سراب صحنه در محلی به نام دربند قرار دارد که دره ایی پر از درختان سرسبز است که در گذشته تفرجگاه شاهان در طول تاریخ بوده است. صحنه یکی از شهرهای استان کرمانشاه است که در 55 کیلومتری کرمانشاه واقع شده است. طبیعت زیبایش باعث شده تا گردشگران زیادی به این منطقه بیایند. کوه های سر به فلک کشیده ،درختان وحشی، باغهای میوه، آبشار و غار کیکاووس، سراب صحنه را به بهشت زیبایی تبدیل کرده است.
آب دره از چهار چشمه که در سمت شمالی دره قرار گرفتهاند سر چشمه می گیرد و سال‌ها پیش آبشار کوچکی از آن جاری بوده است ولی به خاطر خشکسالی این آبشار به آبشار خشکه معروف شد. آبی که از چهار چشمه می خروشد بعد از 500 متر به آبشار اصلی میرسدو آب با فشار زیادی از دل کوه بیرون می ریزد و منظره تماشایی را به نمایش می گذارد. در فصل بهار اگر به سراب صحنه سفر کنید آبشار با آب فراوانش زیبایی چشم نوازی خلق می کند. وجود بافت جلبکی سبز رنگ در صخره زیر آبشار رنگ سبزی را پدید آورده است که به جاذبه آبشار افزوده است. قدمت صحنه به دوران قبل از اسلام و به دوران هخامنشیان می رسد. آب و هوای صحنه طوری است که در تمام فصول سال می توانید از جاذبه‌های صحنه لذت ببرید و از تماشای اماکن تاریخی و فرهنگی شهر مانند گور دخمه های صحنه که مربوط به قبر فرهاد و شیرین و کیکاووس است، کاروانسرای عباسی، امامزاده محمود دینور و پل میان راهان آن بازدید کنید.
قلعه یزد گرد
در شهرستان دالاهو بخش مرکزی دهستان بان زرده، 700 متری جنوب روستای زرده زندان قلعه یزدگرد یا قلعه یزدگرد قرار دارد که قدمت آن به دوره اشکانیان می‌رسد . این قلعه 40 کیلومتر مربع وسعت دارد که از سمت شمال غرب با پرتگاه تندی به جلگه ذهاب و از طرف شمال شرق به صخره های پلکانی دالاهو محدود می‌شود. این بنا در یکی از بلندترین ارتفاعات قرار دارد و اطراف آن را حصاری با برج های نیم دایره ای شکل در بر گرفته است. قلعه یزدگرد دالاهو یکی از بزرگترین و قدیمی ترین قلعه های ایران است که شهرت جهانی دارد و از جاذبه های گردشگری استان کرمانشاه به حساب می آید.
برای رسیدن به قلعه یزد باید از جنگل های سرسبز بلوط عبور کنید و از هوای مطبوع کوهستان لذت ببرید این قلعه ،خود شهری است که 10 بنای بزرگ را در دل خود دارد. از جمله دروازه یا دو برج منفرد، جای دار، آشپزخانه، تپه رش، گچ گنبد یا میدان، قلعه داور یا قلعه بهنیا که آتشکده دوره ساسانی بوده است، نقاره‌خانه، آشیه وا (آسیاب بادی )و دیواره گچ از جمله بناها هستند. علت نامگذاری آن به قلعه یزدگرد این است که یزدگرد سوم آخرین پادشاه ساسانی به همراه دخترش شهربانو در این قلعه پناه گرفتند تا از حمله اعراب در امان باشند. در اولین تحقیقات باستان شناسی در این منطقه زمان ساخت این بنا به دوره ساسانی نسبت داده شده اما در کاوش های بعدی مشخص شد بسیاری از بناهای این قلعه ساخت اشکانیان است. این مجموعه تاریخی در سال 1386 به ثبت ملی رسیده است.
قلعه و برج خاموش
قلعه و برج خاموش در شهرستان دالاهو بخش مرکزی دهستان بان زرده و در جنوب غربی روستای شالان قرار دارد. این قلعه به سده های میانه دوران تاریخی و پس از اسلام می‌رسد. این قلعه در باغی که متعلق به حاج حبیب قادری است قرار دارد. بقایای قلعه و برج که دارای دو طبقه بوده فقط چند اتاق از طبقه پایین قلعه سالم باقی مانده است. کنار دیوار غربی قلعه برجی شبیه به مناره های اسلامی ایرانی قرار دارد و وقتی از پایین به بالا نگاه می کنید خواهید دید که برج رفته‌رفته باریک تر می شود . این اثر تاریخی در سال 1387 به ثبت آثار ملی ایران رسیده است.
طاق شیرین
طاق شیرین در سر راه کرمانشاه به سرپل ذهاب و در 15 کیلومتری شهرستان سرپل ذهاب واقع شده است. در کنار راه باستانی بنا سنگ فرشی وجود دارد که فلات ایران را به بین النهرین مرتبط می‌کند و در گردنه پاتاق قرار دارد و آن بنای طاق گرا یا طاق شیرین است. یک اثر باستانی مربوط به زمان ساسانیان که وظیفه ی مرزبانی ایران را در کشور به عهده داشته است.
معماری بنای طاق گرا فضای ایوان مانندی است که تماما از سنگ ساخته شده است. تا کنون کاربری این بنا مشخص نشده اما برای کاربری آن نظریه های متفاوتی وجود دارد. از جمله: توقفگاه موکب شاهی، اریکه سلطنتی، پاسگاه مرزی، بنای یادبود از پیروزی و یادگار احداث راه کاروانسرا از جمله کاربری هایی است که برای این بنا ذکر شده است. در مورد زمان ساخت این بنا اختلاف نظرهای فراوانی وجود دارد. برخی به دوره اشکانی و بعضی به دوره ساسانی نسبت می دهند. اما با مدارک باستان شناسی که به دست آمده مشخص شده است که این بنا در اواخر دوره ساسانی و به زمان حکومت خسرو دوم ساخته شده است. ریشه کلمه طاق گرا به عبارت (طایفه گراوند) می‌رسد. این طایفه از گروه لک و لر زبان است که مرزبانی غرب ایران را به عهده داشته اند. این بنای تاریخی سنگ نوشته ایی ندارد. و فقط دو علامت کنده شده از زمان پارتها در آن باقی مانده است. این بنای تاریخی در سال 1310 به ثبت ملی رسیده است.
دالاهو
در 99 کیلومتری کرمانشاه شهرستانی قرار دارد به نام دالاهو. این شهرستان 1900 کیلومتر مربع مساحت و 154 روستا دارد . دارای بخشهای، کردند ، گهواره ، ریجاب ،پنج دهستان، بیوه نیج، گوران قلخانی، باباجانی و بان زرده است. شهرستان دالاهو از شمال به جوانرود و ثلاث باباجانی از غرب به سر پل ذهاب، از جنوب شرق و شرق به اسلام آباد غرب، و از جنوب غربی به گیلان غرب ، و از شمال شرق به کرمانشاه محدود شده است. مردم دالاهو که از اقوام کرد هستند و زبان کردی و گویش های جافی و کلهری دارند و روستاهای زرده و توت شامی به گویش هورامی و روستاهای گورا جوب قشلاق و گورا جوب مرادبیگ به گویش گورانی تکلم دارند و گویش اصلی آنها کلهری یا کردی جنوبی و کردی سورانی با لهجه جافی است.
دالاهو در واقع نام کوه مرتفع این منطقه است که در آن عقاب و آهو زندگی می‌کردند. عقاب در گویش کردی (دال)خوانده می‌شود و از تلفیق دال و آهو نام این کوه به دست آمده است. دالاهو طبیعتی زیبا دارد. شهرستان دالاهو جاذبه های طبیعی و گردشگری فراوان را در خود جای داده است. از جمله آنها می توان به سلسله رشته کوه های دالاهو محوطه دارو گردگان، تپه چیا، پارک تاریخی امیر، محله تاریخی فرهنگی زرده، و در بند و شوا، رودخانه زمکان، قلعه نواکو ،قلعه نواکو ،منطقه بیونیج، دریاچه مصنوعی رشمینه، سراب کرند و حریر، منطقه و شهر گردشگری ریجاب( ریژاو) و رودخانه و چشمه ها و باغ های زیبای منطقه ریجاب ، کوه قلعه قاضی، سرخه دیزه، طاق گرا، بان زرده، مقبره ابو دجانه، مسجد عبدالله بن عمر، آرامگاه بابا یادگار ، اشاره کرد.
بهترین زمان برای رفتن به دالاهو فصل بهار و تابستان است، اما در پاییز و زمستان هم جذابیت خاص خود را دارد. به طور کلی آب و هوای دالاهو به خاطر کوهستانی بودن آن سرد است. از سوغاتی های این شهر زیبا می توان به ظروف فلزی، انواع گلیم و گیوه موج (چادرشب)اشاره کرد. اما سوغات اصلی آن چاقو است که پیشینه آن به سه هزار سال پیش می رسد. از خوشمزه ترین خوردنی های آن می توان سیب گهواره را نام برد. تنبور نیز یکی از آلات موسیقی دست ساز این شهرستان است. دالاهو منطقه‌ای ایست با آب باغ های خروشان و دامنه ها و دره های سرسبز. اگر به کرمانشاه سفر کردید بازدید از این منطقه را فراموش نکنید.
آبشار پیران
اگر به کرمانشاه سفر کردید حتماً از جاذبه های آبشار پیران بازدید کنید این آبشار در نزدیکی سرپل ذهاب قرار دارد و بلندی آن 150 متر است و صخره ها مسیر را به سه طبقه تقسیم کرده اند به همین خاطر این آبشار به سه طبقه بودنش معروف است. نام دیگر آبشار پیران ،آبشار روی ریژاو که ریشه آن به زبان کردی کرمانشاهی برمی‌گردد از واژه (ریز و آوو)گرفته شده است.
کردها در زبان خود آب را (آوو)صدا می‌زنند و بخش دوم واژه یعنی (ریز) به معنی ریختن است. ویژگی قابل توجه این آبشار که صخره نوردان را به این منطقه می کشاند صخره های خوب اطراف آن است. برای سفر و دیدن آبشار پیران به خاطر کوهستانی بودن منطقه فصل زمستان و پاییز به خاطر سردی هوا و بارش برف و باران سفر به این منطقه پیشنهاد نمی شود، اما در فصل بهار و تابستان آب و هوا معتدل است و بهترین زمان برای تماشای آبشار پیران و لذت بردن از تماشای سرسبزی درختان است. آرامگاه ابودجانه از جاذبه های اطراف آبشار پیران است که معماری کهنی دارد و قدمتش به صدر اسلام می رسد. این آبشار یکی از بلندترین آبشارهای ایران است و در 10 کیلومتری شمال شرقی سرپل ذهاب استان کرمانشاه قرار دارد.
ریجاب
منطقه ریجاب یا به زبان کردی ریژاو منطقه تفریحی و گردشگری در استان کردستان است و در 120 کیلومتری استان کرمانشاه واقع شده است و در مسیر دالاهو به شهر سرپل ذهاب قرار دارد. ریژاو به کردی یعنی ریزش آب. ریژاو منطقه ایی کوهستانی است و کوه هایی مثل مله سوره، تاش خزی، قله برزه، و تلاش در این منطقه واقع شده است. این منطقه زیبا، آثار باستانی و تاریخی و مناطق طبیعی بسیاری را در خود جای داده است. از جمله قلعه گه یا قلعه کوچک، بانمزاران، مقبره ابودجانه.
اگر اهل ورزش کوهنوردی هستید حتما به کوه های دالاهو در این منطقه سر بزنید و یا اگر اهل ماهیگیری و شنا هستید به رودخانه پرآب الوند بروید و از آن لذت ببرید. ریجاب سرزمین سنگ و آب است. چشمه‌های فراوان و آبشارهای پر آب مانند آبشار پیران و کوه‌های سر به فلک کشیده کچلی تلار در این منطقه واقع شده است. زبان اهالی این منطقه کردی جافی است، ولی در قدیم مردم بیشتر به زبان کردی هورامی صحبت می کردند. مردم ریژاو مسلمان و اهل سنت شافعی می‌باشند. ریژاو از شمال به شهرستان ثلاث باباجانی و از شرق به شهر کرندغرب و جنوب و غرب به شهرستان سرپل ذهاب محدود می‌شود.
ریژاو منطقه ای گردشگری است، از جمله مناطق گردشگری، طبیعی و تاریخی ریجاب می‌توان به : قبر سلطان سی قلی، برج خاموش ، زندان دوناب، رودخانه الوند، آبشار ریجاب که در روستای ژانکه قرار دارد، دره لرز، دره مرال، انجیر کلان، دره صالحان، قمه قوله، دره هونان، دره تاریکه، دره چنار، دره علارو، دره هونه، دره تایوان نام برد. پوشش جنگلی و گیاهی ریجاب نیز بی‌نظیر است و درختان و درختچه‌های جنگلی این منطقه را پوشانده است. از گیاهان این منطقه می توان، گیاهانی مانند آلبالوی وحشی، تمشک وحشی، انجیر، گردو، انگور، هلو، زیتون، زالزالک و پسته کوهی و بلوط را نام برد. گیاهان دارویی که در منطقه ریجاب و به وفور یافت میشوند عبارتند از: ریواس،زو، کنگر، سیرونه، پیچک، قارچ، تولکه، گیلانه، چاوبازه، شن، سیاکول، سماق ، کنور، اسپند. اگر به کرمانشاه سفر کردید حتما به این روستای زیبا و بکر سفر کنید و از زیبایی های طبیعی آن لذت ببرید.
موزه پارینه سنگی
در سال 1386 موزه تخصصی در زمینه پیش از تاریخ توسط فریدون بیگلری و مرادی بیستونی در تکیه بیگلر بیگی که از شاهکارهای دوره قاجار است تاسیس شد. این موزه در ردیف موزه‌های تخصصی جهان قرار دارد و به عنوان نخستین موزه پارینه سنگی خاورمیانه شناخته شده است. این موزه مجموعه ای از ابزار آلات سنگی و استخوان های انسان از دوره پارینه سنگی ایران و دیگر کشورها را شامل می‌شود.
کهن ترین آثاری که در موزه وجود دارد ابزار سنگی است که قدمت آن به یک میلیون سال پیش می رسد و در کشف رود خراسان کشف شد. وجود محوطه‌های پارینه سنگی متعدد در منطقه زاگرس و نیز شرایط مساعد منطقه در اثر شکار از دلایل احداث تنها موزه پارینه‌سنگی خاورمیانه در کرمانشاه بوده است. در این موزه، مولاژ مردی نئاندرتال در حال حمل لاشه یک شکار و نمونه دیگر که نشان‌دهنده دیگر فعالیت‌های این شکارچیان عصر سنگ می باشد به نمایش گذاشته شده است.
این موزه 4 اتاق دارد که آثاری از دوره های دیرینه سنگی و نو سنگی را در بر دارد. اتاق اول مستندی از ابزار آلات سنگی و چگونگی ساخت آن توسط انسان های نخستین قرارداد. اتاق دوم استخوان های انسان ها و حیوانات که در منطقه زاگرس توسط باستان شناسان کشف شده است . اتاق سوم از ابزار آلات سنگی متعلق به دوره دیرینه سنگی از مناطق باستانی کشف رود، گنج پروشیواتو را شامل می‌شود. اتاق چهارم ابزار سنگی و استخوان های حیوانات مربوط به اواخر عصر حجر و نو سنگی را در خود جای داده است.این موزه یکی از موزه‌های مادر محسوب می‌شود و در آن ابزارهایی مانند تبر دستی، سنگ های مادر، سنگ ها و تیغه های اکسیدنی، مولاژ ، جمجمه های انسان از عصر هجر تقریباً صد هزار سال پیش تا به امروز را به نمایش گذاشته است.
زندان دوناب
زندان دوناب یا زندان زینال در شهرستان دالاهو و در نزدیکی شالان از منطقه ریجاب استان کرمانشاه واقع شده است. این زندان از قلوه سنگ و ملات گچ در دو طبقه ساخته شده است. این اثر تاریخی مربوط به قرون میانی اسلامی است. این زندان بر عکس آثار دوره اسلامی که سقف های گنبدی داشتن دارای سقفی مسطح است. زندان دوناب 500 متر بالاتر از برج خاموش ریجاب در ساحل چپ رودخانه الوند ، بر روی تپه ای که از درختان گردو و گلابی وحشی پوشیده شده است واقع است. بر روی این تپه بقایای قلعه ای که از روزگار ساسانیان وجود دارد.
دیوارهای خارجی قلعه از سنگهای تراشیده تشکیل شده است. در طبقه تحتانی قلعه سه اتاق با متراژهای مختلف و طاق گهواره ای در کنار یکدیگر وجود دارد. این قلعه را اهالی منطقه، زندان دوناب می نامند. و راهی که به آن می رسد به شکلی ساخته شده است که دو سوار به راحتی از کنار هم رد می شوند و در برخی نقاط برای جلوگیری از شیب زیاد پله هایی با ارتفاع کم ساخته اند که هنوز باقی مانده است. این اثر در سال 1386 به ثبت ملی رسیده است.
کنگاور
در شرقی ترین قسمت استان کردستان شهری قرار دارد به نام کنگاور. این شهر تاریخی نیز مانند دیگر شهرهای کرمانشاه آثار تاریخی زیادی را در خود جای داده است و با استناد به این آثار می توان گفت شهر کنگاور بسیار قدمت دارد. از نام های قدیمی آن می توان به قصر الصوص، کنکوبار، کنگ آگر اشاره کرد. حکومت شهر کنگاور در زمان قاجار به ساری اصلان سپرده شد. عمارت ساری اصلان در مرکز شهر کنگاور قرار دارد. از جمله آثار کنگاور می توان به معبد آناهیتا اشاره کرد که که دومین بنای سنگی بعد از تخت جمشید است. از دیگر آثار تاریخی کنگاور می توان به گودین تپه، حمام قدیمی توکل، همان بزرگ ، خانه ساری اصلان، مسجد امام زاده ، مسجد جامع کنگاور ، بقعه شاهزاده محمد ابراهیم، بقعه امام زاده سید جمال الدین، پل کوچه، تپه جودا یا یهودا، تپه برج، معدن اله دانه، معدن چهل مرال، معدن باغ ملی ،قلعه گبر و قلعه ضحاک اشاره کرد.
کنگاور ویژگی‌های طبیعی فراوانی هم دارد مانند : رودخانه سراب کنگاور، کبوترانه، چشمه عبدل، چشمه هندی آباد و چشمه صیفور. علت اینکه معبد آناهیتا در این منطقه ساخته شد بخاطر بارندگی های مناسب و پر آب و همچنین سفره های زیر زمینی کنگاور است. دشت حاصلخیز کنگاور در غرب ارتفاعات بهم پیوسته زاگرس قرار دارد. کنگاور از شمال به اسدآباد ،از مغرب به صحنه و هرسین، از مشرق به تویسرکان و از جنوب به نهاوند محدود می‌شود.
فرهنگ و تمدن کنگاور به 8هزار سال پیش می رسد. کنگاور یا کنگور در عصر ساسانی جزئی از استان ماه بوده است. البته کنگاور قبل از ساسانی هم شهری آباد بوده است و دلیل آن نزدیکی به هگمتانه مرکز حکومت مادها و نیز قرار داشتن آن بر سر شاهراه ارتباطی هگمتانه به بین النهرین بوده است. زبان و گویش مردم این منطقه فارسی محلی، لری،کردی و ترکی است. نژاد آنها سفید و از اقوام لر و کرد هستند. عده ی کمی از بازماندگان ارمنی نیز در این منطقه ساکن هستند و معتقدهستند که از همراهان شیرین زن خسرو دوم ساسانی بوده اند و از آن زمان در کنگاور ساکن هستند. همچنین وجود قبرستان جهود ها در شمال معبد ناهید و سنگ نوشته آن در نهر دوله چلمران به خط عبری که نشان دهنده این است که یهودیان نیز در کنگاور ساکن بوده اند. دین مردم کنگاور شیعه است و کمی سنی و مسیحی و یهودی نیز در این منطقه زندگی می کنند. غذای محلی کنگاور آش عباسعلی، عاشق ترخینه، آش دوغ، آش عدس، خورشت خلال بادام است و سوغات شهر صنایع چوب و معرق، منبت، گلیم، آلات موسیقی تنبور و سه تار می باشد.
موزه پوشاک و زیورآلات کرمانشاه
در عباسیه تکیه معاون الملک موزه پوشاک و زیورآلات کرمانشاه قرار دارد. این موضوع در سال 1383 تاسیس شد و یکی از مکان های فرهنگی شهر کرمانشاه محسوب می‌شود . تکیه معاون الملک از جمله آثار باشکوه دوره قاجاریه در کرمانشاه است. و در سال 1282 خورشیدی برای برگزاری مراسم مذهبی و رفع اختلافات قومی و عشایری ساخته شد . معماری این بنا را حسن خان معاون الملک به حسین نقاش تهرانی و سید ابوالقاسم مانی و حسین کاشی پز تهرانی میناچی سپرد . ویژگی استثنایی این بنا کاشی کاری آن است . تصاویری بر روی کاشی ها هک شده که به صحنه هایی از غزوات حضرت محمد، نبردهای حضرت علی، حوادث کربلا ، تصاویر سلاطین باستانی از جمله پادشاهان هخامنشی و تصاویر تخت جمشید می رسد.این اثر از سه قسمت تشکیل شده: قسمت حسینیه،زینبیه و عباسیه. در قسمت عباسیه دو موزه فرهنگی وجود دارد. یک موزه مردم شناسی و دیگر موزه پوشاک و زیورآلات استان کرمانشاه قرار دارد.
در این موزه غرفه های زیادی وجود دارد که هر کدام از آنها پوشاک نواحی مختلف استان کرمانشاه به نمایش گذاشته اند. چون کرمانشاه استان کوهستانی است نوع پوشش مردم این دیار متفاوت سنتی و خواص است . مردان این منطقه اغلب پیراهن سفید که دکمه یقه آن به شانه چپ بسته می‌شود و شلوار های بلند و گشادکه در ناحیه مچ پا تنگ می شود می پوشند. و گیوه از انواع آجیده ،ملکی و زیر پلاستیکی به پا می‌کند. زنان کرمانشاه نیز پیراهن های بلند و گشادی از جنس پارچه های زری و مخمل میپوشند. با سربند می‌ببندند و از گیوه و کفش های چرمی به عنوان پاپوش استفاده میکنند. البته این نوع پوشش بیشتر در روستاهای دور افتاده استان کرمانشاه دیده می‌شود و تا حدودی در کل استان از بین رفته است.