جاهای زیبا و دیدنی جنوب تهران
بازار بزرگ تهران
شاید برای بسیاری از شما که نام بازار تهران را شنیده اید اما تا به حال به بازار تهران نرفته اید این پرسش پیش بیاید که بازار تهران چگونه جایی است و اهمیت تاریخی آن در چیست؟
تهران قدیم, پنج محله داشت که هرکدام از این محله ها دارای پاتوق هایی بود وهرپاتوق به چند گذر تقسیم می شد. مجموعه بازار تاریخی تهران هم که بنای اولیه آن به دوره شاه طهماسب صفوی میرسد. درکنار بناهای تاریخی همچون مسجدجامع, مسجد امام و... علاوه بر ایفای نقش به عنوان یک مرکز عمده تجاری و اقتصادی به عنوان مجموعه تاریخی نیز مطرح است.
قدیمی ترین بخش های بازار به قرار زیر است:
- بازار لباف ها
- کرجی دوزها
- سراج هاو نعل چی ها
- چهار سوق بزرگ و کوچک
چهار سوق بزرگ و کوچک در زمان فتحعلی شاه قاجار به بخش قدیمی بازار اضافه شدند.
بازار تهران در دوره ناصرالدین شاه دارای راسته ها و تیمچه های بیشتری شد. بخش های اصلی این دوره عبارت انداز:
- بازارکفاش ها
- بازار فرش فروشان
- بازار امیر
- بازار ساعت فروش ها
- بازار زرگرها
- بازار عباس آباد
- بازار بین الحرمین
- چهارسوق بزرگ و کوچک
- بازار آهنگرها
- بازار مسگرها
- بازار پاچنار
- بازار چهل تن که مربوط به دوره فتحعلی شاه قاجار است
از جنوب خیابان مولوی، از سمت شرق خیابان مصطفی خمینی (سیروس سابق)، از سوی شمال خیابان پانزده خرداد (بوذرجمهری سابق) و از سمت غرب خیابان خیام محدوده بازار را احاطه کرده اند. که میدان محمدیه، چهارراه مولوی و چهار راه سیروس در تقاطع این خیابانها قرار گرفته‌اند.
میدان معروف پانزده خرداد در خارج از محدودهٔ بازار و در ضلع شمالی آن و و سبزه‌میدان در داخل محدودهٔ بازار قرار گرفته اند. از گذرهای اصلی درون بازار می‌توان از گذر لوطی‌صالح نام برد.
این بازار بزرگ متشکل از مجموعه بازارچه های متنوع است و بهترین مکان برای خرید کردن است که برخی از آنها به قرار زیر است:
- بازار بزرگ
- بازار امیر
- بازار عباس‌آباد
- بازار زرگرها
- بازار کفاش‌ها
- حمام چال
- مزینی
- بازار زید
- پاچنار
- فراش‌باشی (نظام)
- کبابی‌ها
- باقرپور
- بازار نجارها
- حضرتی
- نوروزخان
- بازار مسجد جامع
- بازار بین‌الحرمین
- چهارسوق
- خیاط‌ها
- احمدی (حاجی ابوالفضل)
- غریبان
- منوچهرخانی
خیابان روبروی بازار زرگرها مکانی پراز انواع و اقسام مواد غذایی, خوراکی ها, ادویه ها, فست فودها و رستوران ها است.
بازار مسگرها
بازار مسگرها که دیگر تنها نام و یاد آن در محدوده بازار تهران زنده است یکی از قدیمی ترین بازارچه های بازار تهران است که در ابتدای بازار بزرگ یا بازار بزازها به طرف چهار راه گلوبندک و بازار سید اسماعیل قرار گرفته است و در 50 سال پیش روزگار را با ورق مس و آتش و چکش سپری می‌کرده است و این در حالی است که اکنون دیگر اثری از مسگر و سفید گر و استاد باقی نیست.
بازار مسگرها (تهران)، یکی از چهار راسته اصلی چهارسوق بزرگ، واقع در بازار بزرگ تهران است. این بازار از چهارسوق بزرگ شروع شده و تا گذر لوطی صالح امتداد پیدا می کند.
بازار سید اسماعیل
حاجی عیسی‌خان بیگلربیگی در سال 1261 به میرزا موسی وزیر اجازه داد تا در ملک شخصی خود که شامل زمینی به مساحت 1600 متر بوده است آب انبار عظیمی را بنا کند.این آب انبار به سبب همجواری با بقعه زیارتی سیداسماعیل از همان ابتدای ساخت، به نام آب انبار سید اسماعیل مشهور شد.
شکل‌گیری آب انبار و تحولات ساختمانی بنای امامزاده باعث رونق آن و ساخت راسته بازار سیداسماعیل و دکانهای اطراف میدان کاه فروشها (سیداسماعیل امروزی) و دو دالان منتهی به امامزاده شد.
مدرسه دارالفنون
در سال 1268هجری قمری مدرسه دارالفتون که یکی از اقدامات چشمگیر میرزا تقی خان امیرکبیر است ساخته شد.
این مکان بسیاری از چهره های معروف و مشهور علمی, آدبی و هنری ایران را پرورش داده است. این مدرسه قدیمی که در خیابان ناصرخسرو تهران واقع شده است. سردر زیبای این مدرسه توسط مرحوم لُرزاده معمار معروف ایران طراحی شده است. دارالفنون تا سال 1357شمسی به عنوان مدرسه استفاده میشده و بعد از آن به مرکز تربیت معلم تبدیل شد. سرانجام در سال 1367در فهرست آثار ملی به ثبت رسید.
امام زاده زید
یکی از قدیمی ترین بقاع متبرکه شهر تهران,بقعه امامزاده زید است که در مرکز بازار تهران, راسته بازار خیاط ها واقع شده است. هنگام ورود به بازار خیاط ها سمت چپ, بقعه امام زاده زید قابل مشاهده است. کتیبه داخل گنبد خانه دارای تاریخ 1245 هجری قمری است. کتیبه دیگری در ایوان بزرگ بقعه تاریخ 1297 هجری قمری رانشان میدهد. در انتها بین حرم و ایوان اصلی تاریخ 1301شمسی را نشان میدهد و درکمربند گنبد کتیبه ای مربوط به سال 1322هجری شمسی موجود است.
این بقعه از یک حرم چهار ضلعی تشکیل شده با گنبدی دوپوش. بنای اصلی بقعه متعلق به دوره ی صفویه است, اما در زمان فتحعلی شاه و ناصرالدین شاه قاجار صحن و ایوان و گنبد دو پوش و متعلقات دیگری به آن افزوده شده است. تزئینات داخلی بنا عمدتاً به صورت آئینه کاری است. نام ائمه اطهار و اسامی خداوند را می شود در نوشته ها دید. لطفعلی خان زند نیز درجوار همین امامزاده به خاک سپرده شده است. صحن قبلی این بقعه امروزه به مدرسه تبدیل شده است.
خانه قوام الدوله
این عمارت درسال 1211شمسی برای یکی از افراد سرشناس دوران قاجار به نام میرزا محمد قوام الدوله آشتیانی ساخته شده است. برای دیدن این بنای زیبا به خصوص نقاشی های منحصر به فرد آن، کافی است به خیابان 15خرداد کوچه میرزا محمد وزیر سری بزنید. این خانه دارای دوطبقه است, طبقه اول دوتالار بزرگ آیینه و نقاش خانه و دوراهرو و سه اتاق کوچک دارد. طبقه دوم دارای شش اتاق و دوراه رو می باشد.
