معرفی رمان کلیدر از محمود دولت آبادی

ادبیات ایران رمان ها، اشعار و نمایشنامه های بسیار زیادی به خود دیده است و در این بین کم شاهکار ادبی نداشته است. علاوه بر شعرا و داستان نویسان کهن داستان نویسی معاصر نیز طرفداران زیادی دارد. در این بخش قصد داریم به معرفی یک رمان پرطرفدار عصر جدید از نویسنده ی توانای کشورمان بپردازیم. امروز به معرفی رمان کلیدر از استاد محمود دولت آبادی خواهیم پرداخت که روایتی جذاب درباره مبارزه با ظلم و ستم می باشد. کلیدر سرگذشتی غم انگیز با اتفاقات عاشقانه و سیاسی است که خواننده بدون شک هر سطر که می خواند منتظر است سطر بعد به کجا ختم می شود. در قسمت زیر بخش هایی از کتاب کلیدر را با هم مرور می کنیم.

بخش هایی از رمان کلیدر

قلم توانای استاد محمود دولت آبادی بر کسی از اهل هنر و خوانندگان کتاب های ادبی پوشیده نیست. رمان کلیدر کتابی سرشار از آرایه های ادبی، استعاره، کنایه، تشبیه و ... می باشد و از آن مهم تر از لغات و کلمات محلی نیز در این اثر گرانبها به وفور استفاده شده است. در ادامه بخش هایی از رمان کلیدر برای آشنایی شما با سبک نوشتاری رمان آورده ایم:
ﻣﻠﺘﻔﺖ ﻫﺴﺘﯽ ﮔﻞﻣﻤّﺪ؟ ﺍﯾﻦ ﻣﺮﺩﻣﯽ ﮐﻪ ﻣﻦ ﻣﯽ‌ﺷﻨﺎﺳﻢ ﻫﻨﻮﺯ ﺑﻪ ﺧﻮﺩ ﻧﯿﺎﻣﺪﻩ. ﻫﻨﻮﺯ ﺧﻮﺩﺵ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺣﺴﺎﺏ ﻧﻤﯽ‌ﺁﻭﺭﺩ. ﺑﺮﺍﯼ ﻫﻤﯿﻦ ﻫﻢ ﻧﻤﯽ‌ﺗﻮﺍﻧﺪ ﺍﺯ ﺧﻮﺩﺵ ﺑﮕﺬﺭﺩ، ﻧﻤﯽ‌ﺗﻮﺍﻧﺪ ﺧﻮﺩﺵ ﺭﺍ ﻓﺪﺍﯼ ﺧﻮﺩﺵ ﺑﮑﻨﺪ. ﻫﯿﭻ ﺍﻣﯿﺪﯼ ﺑﻪ ﺧﻮﺩﺵ ﻧﺪﺍﺭﺩ. ﻫﯿﭻ ﭼﯿﺰﯼ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺧﻮﺩﺵ ﻧﻤﯽ‌ﺩﺍﻧﺪ. ﻣﯽ‌ﻓﻬﻤﯽ ﺍﯾﻦ ﯾﻌﻨﯽ ﭼﻪ؟! ﻫﯿﭻ ﭼﯿﺰ ﻧﺪﺍﺭﺩ؛ ﻫﯿﭻ ﭼﯿﺰ! ﺩﺭ ﺍﯾﻦ ﺩﻧﯿﺎ ﺍﺯ ﭼﮑﻤﻪ ﻣﯽ‌ﺗﺮﺳﺪ ﻭ ﺩﺭ آﻥ ﺩﻧﯿﺎ ﺍﺯ ﺁﺗﺶ ﺟﻬﻨﻢ! ﻓﻘﻂ ﻣﯽﺗﺮﺳﺪ، ﻓﻘﻂ ﻣﯽ ﺗﺮﺳﺪ. من به قیمت خونم این مردم را، این رعیت مردم را شناخته ام، گل محمد، جماعتی ذلیل و دروغگو که امید و آرزوهایشان هم مثل خودشان ذلیل و کوچکند. این جور آدمها مرد کارهای بزرگ نیستند. پیش پای پهلوان زانو میزنند، پهلوان را می پرستند، اما خودشان پهلوان نیستند. نمی توانند پهلوان باشند. ﻣﺎ ﺭﺍ ﻣﺜﻞ ﻋﻘﺮﺏ ﺑﺎﺭ ﺁﻭﺭﺩﻩ ﺍﻧﺪ؛ﻣﺜﻞ ﻋﻘﺮﺏ ! ﻣﺎ ﻣﺮﺩﻡ ﺻﺒﺢ ﮐﻪ ﺳﺮ ﺍﺯ ﺑﺎﻟﯿﻦ ﻭﺭﻣﯽﺩﺍﺭﯾﻢ ﺗﺎ ﺷﺐ ﮐﻪ ﺳﺮ ﻣﺮﮔﻤﺎﻥ ﺭﺍ ﻣﯽﮔﺬﺍﺭﯾﻢ، ﻣﺪﺍﻡ ﻫﻤﺪﯾﮕﺮ ﺭﺍ ﻣﯽﮔﺰﯾﻢ. ﺑﺨﯿﻠﯿﻢ؛ ﺑﺨﯿﻞ! ﺧﻮﺷﻤﺎﻥ ﻣﯽﺁﯾﺪ ﮐﻪ ﺳﺮ ﺭﺍﻩ ﺩﯾﮕﺮﺍﻥ ﺳﻨﮓ ﺑﯿﻨﺪﺍﺯﯾﻢ؛ ﺧﻮﺷﻤﺎﻥ ﻣﯽﺁﯾﺪ ﮐﻪ ﺩﯾﮕﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﺧﻮﺍﺭ ﻭ ﻓﻠﺞ ﺑﺒﯿﻨﯿﻢ. ﺍﮔﺮ ﺩﯾﮕﺮﯼ ﯾﮏ ﻟﻘﻤﻪ ﻧﺎﻥ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺳﻖ ﺑﺰﻧﺪ، ﻣﺜﻞ ﺍﯾﻦ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﮔﻮﺷﺖ ﺗﻦ ﻣﺎ ﺭﺍ ﻣﯽﺟﻮﺩ. ﺗﻨﮓ ﻧﻈﺮﯾﻢ ﻣﺎ ﻣﺮﺩﻡ. ﺗﻨﮓ ﻧﻈﺮ ﻭ ﺑﺨﯿﻞ. ﺑﺨﯿﻞ ﻭ ﺑﺪﺧﻮﺍﻩ. ﻭﻗﺘﯽ ﻣﯽ ﺑﯿﻨﯿﻢ ﺩﯾﮕﺮﯼ ﺳﺮ ﮔﺮﺳﻨﻪ ﺯﻣﯿﻦ ﻣﯽﮔﺬﺍﺭﺩ، ﺍﻧﮕﺎﺭ ﺧﯿﺎﻝ ﻣﺎ ﺭﺍﺣﺖ ﺗﺮ ﺍﺳﺖ. ﺍﻧﮕﺎﺭ ﮐﻪ ﺍﺯ ﺳﺮ ﭘﺎ ﺑﻮﺩﻥ ﻫﻤﺪﯾﮕﺮ ﺑﯿﻢ ﺩﺍﺭﯾﻢ!
ﺁﺩﻡ ﺑﺪﻭﻥ ﻋﺸﻖ ﻧﻤﯽ ﺗﻮﺍﻧﺪ ﺯﻧﺪﮔﺎﻧﯽ ﻛﻨﺪ ﺍﻳﻦ ﺭﺍ ﻣﻦ ﻣﯽ ﺩﺍﻧﻢ ﺍﻳﻦ ﺭﺍ ﻧﻪ ﺍﺯ ﻛﺴﯽ ﺷﻨﻴﺪﻩ ﺍﻡ ﻭ ﻧﻪ ﺩﺭ ﺟﺎﻳﯽ ﺩﻳﺪﻩ ﺍﻡ ﺗﺎ ﺑﻪ ﻳﺎﺩﻡ ﻣﺎﻧﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ. اﻳﻦ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻭﺟﻮﺩ ﺧﻮﺩﻡ، ﺑﺎ ﻭﺟﻮﺩ ﺧﻮﺩﻡ، ﺍﺯ ﻋﻤﺮﯼ ﻛﻪ ﺗﺒﺎﻩ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﻡ ﻓﻬﻤﻴﺪﻩ ﺍﻡ. ﻧﻪ! ﺁﺩﻡ ﺑﺪﻭﻥ ﻋﺸﻖ ﻧﻤﯽ ﺗﻮﺍﻧﺪ ﺯﻧﺪﮔﺎﻧﯽ ﻛﻨﺪ...

آیا رمان کلیدر واقعی است؟ 

کِلیدَر که با تلفظ های مختلفی خوانده می شود کوهی در استان خراسان است که بین نیشابور، سبزوار و قوچان قرار دارد. رمان کلیدر بر اساس اتفاقاتی که در طی سال های 1325 تا 1327 یعنی پس از جنگ جهانی دوم در این منطقه برای خانواده ای کرد رخ داده است نوشته شده است.
گل محمد جوانی است رعنا که شخصیت اول و قهرمان داستان است؛ گل محمد یا همان گل ممد داستان اگر بخواهیم دزدی و غارتش را نادیده بگیریم نماد آزادی و مقاومت در برابر ظلم و ستم است که پس از گذشت سال ها مردم سبزوار داستان رشادتش را با افتخار بازگو می کنند. استاد دولت آبادی در زمان تیرباران گل محمد کودکی شش ساله بوده است که بر اساس واقعیت و نقل قول اطرافیان رمان را به نگارش در آورده است. منتقدین این اثر گرانبها معتقدند که بر اساس سبک واقع گرایی نوشته شده است؛ جالب است بدانیم که آقای دولت آبادی از خیال و قوه تخیل خود نیز در نگارش کلیدر استفاده نموده است و به این دلیل به آن رمان می گویند، که بهتر است بگوییم رمانی بر اساس واقعیت!
استاد محمود دولت آبادی برای نوشتن رمان کلیدر سال های زیادی وقت گذاشته است و چیزی حدود 100 شخصیت مختلف در این داستان وجود دارد. درون مایه کلیدر عدالت خواهی، مبارزه با ظلم و آزادگی است؛ که در طول داستان بارها نویسنده با روش های مختلف خواننده را متوجه این موضوع می کند که ظلم را با سکوت در برابر ظالم رواج می دهیم. برخی شخصیت های رمان کلیدر به شرح زیر می باشند:
گل محمد، مارال، زیور، کلمیشی، بلقیس، شیرو، بیگ محمد، خان محمد، خان عمو، بابقلی، ستار، موسی، خدیج، اصلان، شیدا، استوار اشکین، جهن خان، آلاجاقی ارباب، نادعلی، قدیر و ...
نقدهای بسیاری بر رمان کلیدر وارد شده است که مهم ترین آن ها اعتقاد آقای کریم امامی می باشد؛ وی معتقد است حجم این اثر را می توان به یک چهارم کاهش داد، البته این انتقاد زیاد هم بیراه نیست زیرا جلدهای پایانی برای خواننده کش دار و ملال انگیز می باشند. 

مشخصات کتاب کلیدر 

کتاب کلیدر در ده جلد با پنج مجلد قطور و با چیزی حدود سه هزار صفحه دومین رمان طولانی جهان  محسوب می شود که نخستین جلد آن در سال 1357 و آخرین جلد آن در سال 1363 منتشر شد. انتشارات فرهنگ معاصر ناشر این رمان خواندنی و گیرا می باشد و علاوه بر این در سال 1999 توسط زیگرید لطفی با ترجمه آلمانی در زوریخ منتشر شد و این باعث افتخار ادبیات کشور عزیزمان می باشد. شما برای خرید کتاب کلیدر می توانید به وب سایت انتشارات فرهنگ معاصر مراجعه نمایید.

در انتها از شما عزیزان خواهشمندیم در صورت مطالعه این مقاله با نظرات سازنده خود جهت پیشرفت تیجور ما را یاری دهید.