آداب و رسوم شهر یزد در محرم + تصاویر
آداب و رسوم شهر یزد در محرم
با فرا رسیدن ماه محرم، در تمامی نقاط ایران مراسم سوگواری و عزاداری برای امام حسین (ع) و یاران بزرگوارش مانند: تعزیه، نوحه خوانی، سینه زنی و زنجیرزنی، دسته‌های عزاداری، رسم نذری و... برپا می‌شود.
اما این مراسم‌ها در بعضی شهرها و شهرستان‌ها مانند: زنجان، اردبیل، تبریز، مشهد، اهواز، یزد و آبادان با شور و هیجان بیشتری برگزار می‌شود و شور حسینی در آن‌ها به شکلی ویژه دیده می‌شود.
یکی از شهرهای مذهبی ایران که مراسم پر شوری همراه با آیین‌های سنتی در محرم برگزار می‌کند، شهر یزد است. بد نیست بدانید شهر یزد به دلیل شهرت در مراسم‌های سوگواری امام حسین (ع) به حسینیه ایران معروف شده است.
در ادامه این مطلب به برخی از مشهورترین مراسم‌های محرم در یزد اشاره می‌کنیم:
نخل گردانی در یزد
یکی از مهم‌ترین رسوم عزاداری در شهر یزد نخل گردانی می‌باشد. نخل یک سازه چوبی است که به عنوان نمادی از تابوت امام حسین (ع) ساخته شده است و مردم آن را دور تا دور حسینه‌ها در شهر یزد می‌گردانند و تشییع می‌کنند.
در دوران گذشته برای ساخت این نخل فراخوانی بین مردم شهر یزد پخش می‌کردند تا همه مردم گرد هم آیند و در کنار هم این نخل را بسازند و هرچه باشکوه‌تر مراسم را انجام دهند.
در روز هشتم محرم تعدادی از خادم‌های حسینیه نزد هم جمع می‌شوند و چهار قطعه چوب را به صورت عمودی برای پایه‌های نخل و چهار قطعه چوب هم به شکل افقی برای دسته‌های نخل قرار می‌دهند. سپس دو خنبر در جلو و عقب نخل، پارچه مشکی دور نخل، آیینه و سازه‌ای چوبی روی نخل نصب می‌کنند. این کار تا ظهر روز نهم که همان تاسوعای حسینی می‌باشد به طول می‌انجامد. یک طرف نخل را آینه میبندند تا نماد نور افشانی پیکر امام حسین (ع) باشد و طرف دیگر را با پارچه‌ای مشکی به رسم عزا می‌پوشانند. همچنین درون تابوت خنجر و دشنه فرو می‌کنند تا نشان دهنده زخم‌های وارد شده به امام حسین (ع) باشد.
در ادامه بدنی بی سر آغشته به خون یا نقاشی و یا تکه دوزی می‌شود و این نماد در دو طرف نخل دیده گذاشته می‌شود که یک شیر درحال بوسیدن بدن و جدا کدن نیزه‌ها از تابوت می‌باشد.
در این مراسم بعضی از نخل‌ها مانند نخل میدان امیر چخماق یزد و یا نخل تفت پس از اینکه تزیین شدند، روز عاشورا ده‌ها مرد تنومند با پای برهنه به زیر نخل می‌روند و آن را مانند یک تابوت تشییع می‌کنند.
در گذشته هر کسی که می‌توانست برای ساخت این نخل به حسینیه محل کمک می‌کرد و انواع وسایل مانند پارچه، چراغ، آینه، خنجر، دشنه، زنگوله، سپر، زیورآلات و... برای آذین بندی تابوت اهدا می‌کرد. گاهی اوقات هم درختانی توسط مردم وقف می‌شود، درختانی که در زمان کهنسالی، برای ساخت نخل استفاده کنند.
ممکن است برایتان سوال پیش آید که چرا از نخل برای ساخت تابوت استفاده می‌کنند؟
در فرهنگ یزد برخی اعتقاد دارند نخل اقتباس از خیمه مجمع حضرت موسی (ع) است و اشاره به صندوقچه‌ای دارد که خداوند برای مادر این پیامبر فرستاد تا فرزندش را درون صندوق بگذارد و به دست آب بسپارد.
برخی دیگر نخل را نیز به تابوت حضرت علی (ع) نسبت می‌دهند.
برخی دیگر نخل را یادآور گهواره امامین حسنین می‌دانند.این درحالی می‌باشد که اکثر افراد نخل را نماد جنازه حضرت سیدالشهدا و آینه را نمادی از شخصیت ایشان می‌دانند.
مردم اعتقاد زیادی به نخل گردانی و یا نخل ماتم دارند و برای رفتن زیر نخل در روز عاشورا نذر می‌کنند و به نخل متوسل می‌شوند و یا به آن سلام می‌دهند.
معروف ترین نخل های شهر یزد نخل میدان امیرچخماق، نخل میدان بعثت، نخل میدان امام شهرستان تفت می‌باشد. اگر از نخل میدان امیر چخماق استفاده کنند به علت اینکه این نخل برای 450 سال پیش است و بسیار قدیمی می‌باشد تنها به آذین کردن نخل بسنده می‌کنند تا آسیبی به آن وارد نشود.
اگر دلتان میخواهد که ماه محرم شاهد نخل گردانی مردم یزد باشید و در این عزاداری با آن ها همراه باشید صبح روز عاشورا به محله کوچه بیوک بروید.
فروشگاه رژفام 
شرکت باپوک توی 
خدمات ناخن نازنین 
بامین تهویه 
مراسم کتل بستن در یزد
کتل بستن از دیگر آیین‌های محرم در یزد محسوب می‌شود. برای اجرای این مراسم، اسبی را زین می‌کنند و آن را با چند شال و ترمه ابریشمی به رنگ سرخ و سبز می‌آرایند و سپس چند قطعه آینه کوچک، قرآن و نگین بر سر و صورت اسب می‌گذارند. همچنین پارچه سفید آغشته به رنگ سرخ و چوب‌های رنگی به نشانه پیکان و کبوتری زنده آغشته به رنگ قرمز نیز روی این اسب قرار می‌دهند و افسار اسب را در دست می‌گیرند و جلوی صف عزاداران به حرکت در می‌آورند. به این حرکت نمادین اسب، کتل می‌گویند.
دسته سقا در یزد
آیین دیگر در مراسمات ماه محرم دسته سقا می‌باشد. به این صورت که گروهی نوجوان لباس‌هایی مشکی بر تن می‌کنند و لنگ‌های قرمز بر دور کمر خود میبندند و بازو بندی که از قرآن و پولک‌های رنگارنگ تزیین شده است به همراه برگه‌های فلزی بر بازو‌های خود میبندند سپس مشک آب را بر روی دوش خود می‌گذارند.
جوانان در انتهای دسته‌های عزاداری حرکت کرده و به عزادارن آب تعارف می‌کنند. هم‌خوانی و منظم بودن صف‌های آن‌ها بسیار مثال زدنی است.
مراسم جغجغه زنی در یزد
این مراسم در بعضی از حسینیه‌های یزد مرسوم می‌باشد که در آن گروهی صد نفره از افراد میانسال این مراسم را انجام می‌دهند. بدین صورت که وقتی مراسم نوحه خوانی و زنجیز زنی به پایان رسید دور هم جمع می‌شوند، یک نفر نوحه سرایی می‌کند و باقی افراد دو سنگ و یا دو چوب را که از قبل همراه داشته‌اند به هم می‌کوبند.
مراسم جوش دوره در یزد
در مراسم جوش دوره افرادی به شکل دایره وار کنار یکدیگر می‌ایستند و با ریتم روضه و نوحه، اقدام به سینه زنی می‌کنند. این مراسم در روز تاسوعای حسینی برگذار می‌شود.
مراسم سیزدهم محرم در یزد
در روز سیزدهم محرم، سوم امام حسین (ع)، مراسمات مختلفی نظیر نخل گردانی در شهر یزد برگزار می‌شود.
از صبح تا نماز ظهر و عصر دسته‌های زنجیر زنی و سینه‌زنی در مسجد ملا اسماعیل برپاست. مراسم ویژه هیئت بنی اسد از دیگر آداب عزاداری ویژه مراسم سوم امام در یزد می‌باشد.
آیین چاووشی خوانی یزد
این آیین به جز شهر یزد در شهرهای دیگر نیز مرسوم است و برگزار می‌شود. بدین صورت که فردی چاووش خوان به نقطه‌ای بلند می‌رود و اشعاری را برای امام حسین می‌خواند و مردم را از رسیدن ماه محرم و عزاداری آگاه می‌کند.
پرسه زنی در تاسوعا
یکی از مراسمات خاص مردم شهر یزد، پرسه زنی در تاسوعا می‌باشد. هیئت‌های عزاداری یزد به خانه افرادی که فوت کرده‌اند می‌روند و به عزاداری برای متوفا که دوست دار امام حسین (ع) بوده است می‌پردازند و برای او طلب بخشش و مغفرت می‌کنند.
نذری محرم در یزد
یکی از معروف‌ترین نذری‌های یزد آش امام حسین (ع) می‌باشد. این آش بسیار مشابه آش گندم است و برای پخت آن 17 ساعت زمان لازم است. در هر سال این آش را یک روز قبل از اربعین بعد از اذان ظهر پخت می‌کنند و اذان ظهر روز بعد بین مردم پخش می‌کنند.
