می دونید در ایران چه سنگهای قیمتی پیدا می شه

سنگهای قیمتی ایران را بیشتر بشناسیم

انواع سنگها و کانی ها از زمان های دور در میان اقوام گوناگون و فرهنگهای مختلف اهمیت ویژه ای داشتند. مردمان قدیم معتقد بودند بیشتر این سنگها از خواص درمانی و ماورایی  برخوردار هستند. اما امروزه بیشتر از این سنگها در صنایع مختلف بویژه جواهر سازی استفاده می شود و امر استخراج و فرآوری سنگهای قیمتی و تزیینی به عنوان بخش مهمی از فعالیتهای اقتصادی محسوب می شود و سهم عمده ای در تجارت هر کشوری دارد. ایران نیز مانند بیشتر کشورهای جهان دارای ذخایری از سنگهای قیمتی است که در ادامه به معرفی آنها خواهیم پرداخت.

سنگ فیروزه

فیروزه نامی برگرفته از کلمه فرانسوی Turquoise به معنی سنگ ترکی است. سنگ فیرزوه به نسبت بزرگتر و صافتر بودن ارزش بیشتری خواهد داشت. این سنگ می تواند از رنگ آبی سبز رنگ تا زرد کمرنگ وجود داشته باشد. عمده ذخایر سنگ فیروزه در جهان در ایالت آریزونا و نیومکزیکو در ایالات متحده، استرالیا، افغانستان و ایران در شهرهای نیشابور و دامغان است. سنگ فیروزه با نام عجمی و شجری نیشابور به دلیل کیفیت بالا هم در سطح ایران و هم در سطح جهانی از معروفیت بالایی برخوردار است.

فیروزه عجمی گرد و درشت بوده و از رنگ خالص آبی سیری آن به عنوان گران بهاترین گونه فیروزه در ساخت جواهرات استفاده می شود. فیروزه شجری سنگی رگه دار است که از ترکیب چند دانه فیروزه در درون سنگ ایجاد می شود.

سنگ عقیق

سنگ عقیق که آگات نیز نامیده می شود نوعی کوارتز است که جزء سنگهای نیمه قیمتی بوده و از لایه های منظم کلسدونی تشکیل شده و اغلب دارای بلورهای آمیتیست در قسمت مرکز سنگ است. مشخصه برجسته سنگ عقیق ریزدانه بودن و روشنی رنگ آن است. این سنگ همچنین نیمه شفاف، مات و دارای جلایی شیشه ای است. رنگهای عقیق می تواند شامل رنگهای سفید، خاکستری، تیره و سیاه، زرد و قرمز، سبز و آبی روشن باشد. مرغوبترین نوع عقیق سرخ، زرد و سفید رنگ است. دلربا گونه ای از عقیق است که دارای ذره های میکای فراوانی بوده و براق است.

معدن بایگ بعد از معدن سنگ فیروزه نیشابور، قدیمی ترین معدن سنگهای نیمه قیمتی ایران است. معدن بایگ واقع در استان خراسان رضوی است. معدن عقیق شجر بمرود به عنوان تنها معدن تامین کننده بخش عمده مواد اولیه کارگاه های تراش عقیق نیز در خراسان جنوبی قرار دارد.

 

گارنت سبز (زمرد)

دمانتویید یا گارنت دارای رنگهای مختلفی مانند قرمز، نارنجی، قهوه ای و سبز است. از این میان گارنت سبز بویژه نوع پررنگتر آن ارزش بیشتری دارد. در حال حاضر این سنگها با قیمتی بسیار بالا در بازارهای جهانی مبادله می شوند. باغ برج کرمان مهم ترین ذخایر گارنت سبز را داراست. سنگهای گارنت استخراج شده از این مرکز ظاهرا پس از خریداری به خارج از کشور منتقل شده و بعد از گذراندن مراحل تراش با عنوان گونه ای از زمرد مورد استفاده قرار می گیرد.

سنگ مروارید

مروارید یک نوع گوهر سفید و درخشان است. این گوهر باارزش در درون صدف گونه ای از نرم تنان دوکفه تشکیل می شود. در مواقعی که یک جسم خارجی مانند ذره ای از شن در داخل صدف وارد شود، لایه های متشکل از ماده آلی کنکیولین و مواد کربناته توسط جانور به دور جسم خارجی ترشح شده و مروارید شکل می گیرد. غالبا مروارید به شکل کروی است. این گوهر نزدیک به هزاران سال است که از سواحل خلیج فارس، سیلان، سریلانکا، دریای سرخ، ماداگاسکار، هندوستان، چین، ژاپن، جزایر فیلیپین و مالزی، گینه نو، استرالیا، مکزیک، ونزوئلا، آمریکا، انگلستان و فرانسه صید می گردد.

سنگ لاجورد

لاجورد از سنگهای نیمه قیمتی است که از ترکیب چند ماده معدنی ایجاد می شود. لازوریت عمده ترین ماده تشکیل دهنده لاجورد است. کلسیت، سودالیت و پیریت نیز از دیگر مواد تشکیل دهنده لاجورد هستند. هر اندازه که رگه های طلایی (پیریت) موجود در لاجورد بیشتر و پراکنده تر و میزان رگه های سفید (کلسیت) کمتر باشد، ارزش لاجورد بیشتر خواهد بود. در دوره های تاریخی ایران در ساخت مجسمه ها از این سنگ استفاده می شده است. ولایت بدخشان افغانستان که زمانی جزء سرزمین ایران بوده دارای منابع زیادی از این سنگ است. مهمترین و شناخته شده ترین معدن لاجورد، معدن سرسنگ بدخشان واقع در دره کوه کوکپای افغانستان است که همواره مورد بهره داری قرار گرفته است.

یشم جادئیت

در کل سنگ یشم به دو گروه یشم جادئیت (Jadeite) و نفریت (Nephrite) تقسیم می کنند. نفریت نوع ارزان یشم است. یشم جادئیت دارای سختی 6.5 تا 7 در مقیاس موس است. دارای رنگهای سیاه، سبز، سفید، زرد، قهوه ای بوده، نوع سبز رنگ این سنگ نیمه شفاف و معروف به یشم سلطنتی است که در کشور برمه یافت می شود. برمه مهم ترین ذخایر یشم جادئیت را در اختیار دارد.