درباره انواع روکش دندان، مزایا و معایب آن بیشتر بدانید
درباره انواع روکش دندان، مزایا و معایب آن بیشتر بدانید
امروزه با توجه به پر رنگ شدن نقش زیبایی دندان‌ها در چهره، کاربردهای روکش دندان و درخواست‌ها برای انجام این کار بیشتر شده است. روکش‌های دندان دارای انواع مختلفی هستند که دندان پزشک با توجه به حساسیت یا عدم حساسیت، وضعیت دندان بیمار و... بهترین روکش را انتخاب می‌کند. البته متخصصین ارتودنسی قبل از انجام هر کاری بیمار را کاملا چکاپ می‌کند تا مشکلی بعد از روکش کردن دندان‌ها پیش نیاید و همچنین بیمار را از ویژگی‌هایی که هر یک از روکش‌ها دارا می‌باشند آگاه می‌سازد.
در این مقاله شما را با انواع روکش دندان، ویژگی های آن‌ها و کاربردشان در زیبایی دندان‌ها و خط لبخند آشنا می‌کنیم.
مرکز دندانپزشکی دکتر مهتاب وحدت 
آموزشگاه مراقبت و زیبایی شیوا خاتون 
گروه تولیدی جوراب آدورا 
پت شاپ پت راید مارکت روکش دندان چیست؟
روکش دندان یا پروتز دندان، کلاهک فلزی، سرامیکی یا ترکیبی از هر دوی آن‌ها است که بر روی دندان‌های خراب شده و یا حتی سالم گذاشته می‌شود. این روکش‌ها وظیفه زیبایی، حفظ دندان‌ها در برابر آسیب بیشتر و عملکرد بهتر دندان‌ها را بر عهده دارد.
مراحل ساخت روکش دندان
دندان پزشک ابتدا وضعیت دندان‌های بیمار و ریشه دندان‌ها را بررسی می‌کند و اگر نیاز باشد اقدام به عصب کشی دندان نیز می‌کند و یک شبکه فلزی را برای حمایت از ریشه‌ها داخل دندان کار می‌گذارد و تاج دندان مصنوعی را بر روی آن نصب می‌کند. اما اگر شکستگی یا خرابی دندان به لثه رسیده باشد یا حتی از بین رفته باشد دندانپزشک اقدام به جراحی لثه‌ها می‌کند تا بتوانند فضای کافی را برای قرار دادن روکش دندان به دست بیاورد. پس از انجام این مرحله دندان پزشک شروع به تراش‌کاری و فرم دادن به دندان‌ها و پس از آن قالب گیری می‌کند.
دندان پزشک در رابطه با رنگ روکش‌ها با بیمار مشورت می‌کند و پس از انتخاب نوع و رنگ روکش آن را همراه با قالب به لابراتور ارسال می‌کند. پس از ارسال، لابراتور شروع به آماده سازی روکش کرده و بعد از اتمام، آن را به مطب دندانپزشکی ارسال می‌کند. دندانپزشک پس از بررسی روکش ارسال شده با دندان‌های بیمار و تطابق کامل آن و هماهنگی رنگ دندان‌ها، روکش را با چسب مخصوص به دندان طبیعی بیمار سیمان می‌کند.
انواع مدل‌های مختلف و متنوع روکش دندان
1. روکش تمان فلزی (all metal)
همان طور که از نام آن مشخص است تمام قسمت‌های این روکش از فلز ساخته شده است که با توجه به نوع فلزات به کار رفته در آن می‌تواند سفید یا زرد باشد. روکش‌ها به هیچ عنوان نمی‌توانند تمام فلز باشند به همین علت در آن‌ها آلیاژ فلزی به کار می‌رود که این آلیاژها به صورت زیر می‌باشند:
آلیاژهای قیمتی (percious): این نوع روکش به عنوان روکش گلد استاندارد شناخته می‌شود. 60 درصد این آلیاژ تشکیل شده از طلا، پالادیوم و پلاتینیوم و 40 درصد دیگر آن کاملا طلا است. این نوع روکش به اصطلاح دندان طلا هم شناخته و گفته می‌شود.
آلیاژ نیمه قیمتی (semi precious): بیش از 25 درصد این نوع روکش را فلزات قیمتی تشکیل داده‌اند.
آلیاژ معمولی (non precious): کمتر از 25 درصد این روکش را آلیاژ قیمتی تشکیل داده است.
مزایای روکش دندان تمام فلزی
- دوام و ماندگاری بالا به دلیل فیت شدن کامل آن به دندان
- بهترین نوع روکش دندان
- به دلیل تراش بسیار کم، دندان‌های مجاور سایش پیدا نمی‌کنند.
معایب روکش دندان تمام فلزی
- در کنار تمام ویژگی‌هایی که در رابطه با این روکش گفته شد باید بدانید که روکش دندان تمام فلزی برای عمل زیبایی دندان مناسب نمی‌باشند به همین علت دندانپزشک‌ها قبل از آنکه روکش دندان تمام فلز را برای بیمار انتخاب کنند کاملا نوع دندان را بررسی می‌کنند.
- این روکش‌ها برای دندان‌های عقبی کاربرد دارند زیرا در زمان خندیدن مشخص نمی‌شوند.
2. روکش تمام سرامیک
این روکش‌ها از مواد بسیار مقاوم ساخته می‌شوند. روکش‌های تمام سرامیک در کنار استحکامی که دارند دارای ظاهر زیبایی هم می‌باشند. در روکش دندان تمام سرامیک هیچگونه فلزی به کار نرفته است و تماما از سرامیک ساخته شده است. این روکش‌ها بیشتر برای دندان‌های جلویی به کار می‌روند زیرا در هنگام صحبت و خندیدن زیبایی دندان‌های فرد دید شود و در کل به زیبایی چهره می‌افزاید. سرامیک‌های به کار رفته برای ساخت روکش دندان تمام سرامیک سفید رنگ می‌باشند و می‌توانید آن‌ها را به هر نوعی که می‌خواهید انتخاب کنید.
روکش دندان تمام سرامیک به دلیل آنکه نیمه شفاف می‌باشد بخشی از نور را جذب و بخش دیگر آن پراکنده می‌شوند. به همین علت این دندان‌ها بسیار شبیه به مینای دندان می‌باشند و تفاوت آن‌ها قابل تشخیص نیست. روکش‌های دندان تمام سرامیک به راحتی تغییر رنگ پیدا نمی‌کند و قابلیت پولیش نیز دارند.
روکش تمام سرامیک خود به چند دسته تقسیم می‌شوند:
1. روکش پرسلن ژاکت کراون:
این نوع روکش اولین نوع روکش تمام سرامیک است به همین علت ساختار بسیار ضعیفی دارد و دیگر مورد استفاده قرار نمی‌گیرد.
2. روکش زیرکونیا:
روکش pfm که امروزه بسیار مورد استفاده قرار می‌گیرد نوعی روکش است که با ترکیب سرامیک و فلز ساخته شده است.
مزایا روکش دندان تمام سرامیک
- این نوع روکش‌ها نسبت به روکش‌های pfm بسیار شبیه به دندان‌های خود فرد هستند زیرا در آن‌ها هیچگونه فلزی به کار نمی‌رود.
- اگر شما به آلیاژهایی که در روکش دندان تمام فلزی به کار می‌رود حساسیت داشته باشید این روکش برای شما مناسب می‌باشد. ( البته باید با متخصص خود مشورت کنید و با نظر او روکش خود را انتخاب نمایید)
- لبه‌های فلزی که در روکش pfm به کار رفته در این روکش وجود ندارند.
معایب روکش تمام سرامیک دندان
- ساختار این نوع روکش‌ها ضعیف است بنابراین از این روکش‌ها برای زیبایی دندان‌های جلویی استفاده می‌کنند.
3. روکش pfm
یکی از بهترین روکش‌هایی که امروزه بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرد، روکش‌های pfm هستند. قسمت استحکام این روکش‌ها را فلز و قسمت زیبایی آن را سرامیک تشکیل داده است. به طور کلی این روکش در عین حال که از استحکام بالایی برخوردار است بسیار زیبا هم می‌باشد.
مزایا روکش pfm
- استحکام بالای این روکش نسبت به روکش تمام سرامیک
- طول عمر بالا
معایب روکش pfm
- سایش دندان‌هایی جلویی در صورتی که گلیز روکش از بین برود.
- تراشیده شدن بیشتر دندان‌های اصلی
- احتمال لب پر شدن یا ترک خوردن قسمت سرامیکی دندان
- احتمال دیده شدن لبه فلز
چه مواقعی نیاز به روکش دندان است؟
هنگامی که تاج دندان به شدت آسیب می‌بیند و یا برای دندان‌ها مشکلات دیگری مانند ترک خوردگی، شکستگی، خرابی و... پیش می‌آید و نمی‌توان این مشکل را با پر کردن دندان درست کرد با توجه به نظر پزشک باید روکش دندان انجام داد. البته در این مواقع نیاز به عصب کشی است و باید ریشه دندان را جدا کرد.
از دیگر عواملی که بعد ار آن ها باید روکش دندان انجام داد:
- پوسیدگی گسترده و عمیق دندان
- شکستگی وسیع دندان
هزینه و قیمت روکش دندان
برای بسیاری از افراد این سوال پیش می‌آید که هزینه روکش دندان چقدر است؟ در اینجا باید به شما بگویم که این هزینه به چندین عامل یعنی جنس روکش، هرینه لابراتور و دستمزد دندان پزشک بستگی دارد. منظور از جنس روکش نوع آن است که بیشتر روکش‌ها سرامیکی، فلزی یا pfm هستند. اما به طور کلی یکی از ارزان‌ترین نوع روکش‌ها، روکش‌های پرسلن شده به فلز هستند که البته با توجه به آلیاژ به کار رفته در هر یک قیمت آن‌ها با یکدیگر متفاوت است.
شاید برای شما هم سوال باشد
طول دوره درمان روکش دندان چه مدت است؟
به جز طی شدن مراحل اولیه در صورت نیاز یعنی درمان ریشه، جراحی افزایش طول تاج، بیلداپ دندان و... پس از بررسی‌‌های پزشک، قالب مورد نظر برای ساخت روکش ارسال می‌شود این پروسه حدود ۴ هفته زمان می‌برد. پس از این مدت بیمار به مطب پزشک مراجعه می‌کند و پس از تایید نهایی روکش توسط پزشک از نظر رنگ و فرم آن را بر روی دندان‌های بیمار اعمال می‌کند.کدام یک از روش‌های روکش دندان مناسب‌تر است؟
هر یک از روکش‌های دندان مزایا و معایب مختص به خود را دارند. برای انتخاب روکش مناسب دندانهایتان، دو مورد را باید در نظر بگیرید. یک استحکام و دوم زیبایی روکش دندان. البته اولویت‌های دیگری هم وجود دارد که باید با توجه به نظر پزشک مشخص انجام شوند. اما به طور کلی برای دندان‌های عقب که استحکام بالاتر مهم است بنابراین بهتر است که از روکش های فلزی یا pfm استفاده کنید اما برای دندان های جلویی بهتر است که روکش ای را که از همه زیباتر است استفاده کنید به طور کلی برای دندان‌های جلویی از روکش تمام سرامیک استفاده می‌کنند زیرا این روکش بسیار شبیه به مینای دندان طبیعی هستند.آیا تمامی دندان‌هایی که درمان ریشه می‌شوند نیاز به روکش دارند؟
خیر، این باور اشتباه است که اگر دندان خود را درمان ریشه کنید برای جلوگیری از شکستگی دندان حتما باید آن را روکش کنید. این باور نادرست از آنجا به وجود آمد که پس از انجام درمان ریشه دندان ترمیم می‌شود. اما درمانی که انجام می‌شود از شکستن دندان جلوگیری می‌کند که آن را بیلداپ می‌گویند و نه ترمیم.طول عمر و ماندگاری هر یک از روکش‌های دندانی چقدر است؟
طول عمر و دوام روکش‌های دندانی با توجه به نوع آن متفاوت است اما به طور کلی روکش‌های تمام طلا به دلیل استحکام بالایی که دارند طول عمر بیشتری هم دارا می‌باشند، اما این روکش تنها برای دندان‌های عقبی کاربرد دارد. بعد از آن روکش‌های سرامیکی و فلزی چینی هستند که دوام و طول عمر مناسبی دارند.درمان عفونت دندان و یا خرابی دندان روکش شده چگونه است؟
1. هنگامی که روکش چینی دندان شکسته می‌شود و یا یکی از دندان‌های اطراف روکش دچار پوسیدگی می‌شود، موجب فشار زیاد به لثه و التهاب آن می‌شود. بعد از آن در اثر التهاب زیاد خونریزی رخ می‌دهد. بنابراین فرد تصمیم می‌گیرد که به آن منطقه دست نزند و همچنین هر روز مواد غذایی زیادی در این حفره گیر می‌کند که موجب بوی بد دهان و التهاب بیشتر می‌شود. 2. هنگامی که پوسیدگی ثانویه از کنار روکش آغاز می‌شود این نشان دهنده عدم رعایت بهداشت دهان و دندان توسط خود بیمار است البته تطابق پایین روکش دندان هم می‌تواند موجب این اتفاق شود. اما در هر صورت بیمار باید به متخصص مراجعه کند تا روکش تعویض شود.