مدل‌های فرش اصیل ایرانی را بشناسید

مدل‌های فرش اصیل ایرانی را بشناسید

زیبایی طرح و نقش فرش‌های ایرانی به گونه‌ای می‌باشد که می‌توان گفت والاترین درجه را در میان هنرهای مردمی داراست. حضور و بقای فرش‌های ایرانی در گذر زمان تجلی‌گر بخشی از فرهنگ ساکنان روستاها و مردمان عشایر محسوب می‌شود که در هر گوشه و کنار ایران، با شیوه و روش خاص خود سعی بر خلق فرشی زیبا دارند. 

در ادامه این مقاله شما را با مدل‌های فرش اصیل ایرانی آشنا می‌کنیم:

فرش ایرانی مدل آثار باستانی و ابنیه اسلامی

طرح اینگونه فرش‌ها از طراحی ساختمان‌ها، کاشی کاری‌ها، اشکال هندسی و تزئینی بناها الهام گرفته شده است. در گذر زمان طراحان فرش در طرح‌های اصلی دستی وارد کرده‌اند و طرح‌های فرعی را به وجود آوردند. معروف‌ترین فرش‌های ابنیه اسلامی عبارتند از: مسجد کبود، مسجد شیخ لطف الله، مقبره شیخ صفی، محرابی کرفی، سر در امام زاده محروق، مسجد شاه اصفهان، گنبد فانوس، طاق بستان، تخت جمشید، طاق کسری و زیر خاکی

فرش ایرانی مدل اقتباسی

گفته شده است فرش‌هایی که با طرح اقتباسی هستند شباهت زیادی به طرح‌های فرش کشورهای همسایه و مناطق مرزی ایران دارند، به همین علت این طرح‌ها را اقتباسی می‌نامند. طرح‌های دیگری همچون گوبلنی و قفقازی هم به همین شیوه نام گرفته‌اند.

فرش ایرانی مدل واگیره‌ای یا بندی

منظور از واژه بندی این است که در این طرح فرش یک قطعه کوچک از یک طرح در سرتاسر فرش چه از نظر عرض چه از نظر طول تکرار شده است و به علت اینکه این قطعات در مرحله تکرار به یکدیگر میپیوندند به آن ها بند بندی یا واگره گفته می‌شود. 
در طول تاریخ فرش‌هایی فرعی از  طرح واگره یا بندی به بازار آمد که عبارتند از: بندی پیچک، بندی اسلیمی، بندی شکسته، بندی مستوفی، بندی کتیبه‌ای، بندی قالب خشتی یا لوزی، بندی ورامین یا مینا خانی، بندی درختی، بندی ترنج‌دار، بندی قابقابی، بندی سروی، بندی شکر یا بازو بندی، بندی بختیاری، بندی آدمکی یا ملانصرالدینی، بندی مجلسی، بندی شاخ گوزن حیوان دار، بندی خوشه انگوری، بندی خاتم شیرازی و بندی دسته گل.

فرش ایرانی مدل درختی

در فرش‌های طرح درختی با وجود اینکه در طرح فرش اساس کار را شاخه و برگ‌ها تشکیل می‌دهند اما سعی شده طرح فرش وجه تشابه زیادی با طبیعت داشته باشد. طرح‌های معروف فرش درختی عبارتند از: درختی سبزی کار یا آب نما، درختی جانوری یا حیوان دار، درختی سروی و درختی گلدانی.

فرش ایرانی مدل شکارگاهی

فرش‌های طرح شکارگاهی نمایانگر صحنه‌های شکار و شکارگاه هستند. در قسمت‌های مختلف اینگونه فرش‌ها طرح یک سوار کار با وسیله‌ای مانند تیر و کمان یا نیزه که مشغول شکار آهو یا سایر جانوران است را نشان می‌دهد. طرح‌هایی فرعی از فرش طرح شکارگاهی وجود دارند که معروف‌ترین آن‌ها عبارتند از: شکارگاه ترنج‌دار، شکارگاه درختی، شکارگاه قابی، شکارگاه سراسری و شکارگاه ترنج.

فرش ایرانی مدل ترکمن یا بخارا

طرح فرش‌های ترکمن یا بخارا از لحاظ شکست خطوط و هندسی شبیه به طرح‌های ایلی و خاص مردم کوچ نشین است که بدون نقشه و کاملا ذهنی بافته می‌شود. معروف‌ترین فرش‌های فرعی طرح ترکمن یا بخارا عبارتند از: ترکمنی شانه‌ای، ترکمنی قاب یمونی، ترکمنی غزال گز، ترکمنی چشم آهو، ترکمنی چهار قاب، ترکمنی آخال، ترکمنی خارجی و ترکمنی قاشقی.

فرش ایرانی مدل قابی (خشتی)

متن‌های فرش خشتی به قسمت‌ها و یا قاب‌های مختلف تقسیم شده است که به طور منظم در کنار هم قرار دارند و داخل هر یک از قاب‌ها با گل و برگ‌های متفاوت تزئین شده است. طرح قابی یا خشتی دارای گروه‌های فرعی معروف است که عبارتند از: قابی قرآنی کرمان یا ستونی و قابی اسلیمی.

فرش ایرانی مدل گل فرنگ

پایه و اساس اینگونه طرح‌ها بر مبنای گل‌های طبیعی به ویژه گل رز با رنگ‌های بسیار روشن نظیر رنگ آبی، زرد و سرخابی می‌باشد. فرش‌های طرح گل فرنگ انواع مختلفی دارد که عبارتند از: گل فرنگ دسته گلی، گل فرنگ بیجار، گل فرنگ بلبل، گل فرنگ گل، گل فرنگ لچک، افشان گل فرنگ و ترنج گل فرنگ.

فرش ایرانی مدل محرابی

طرح اصلی فرش‌های محرابی بر مبنای محراب است. محراب مکانی در مسجد است که نمازگزاران و امام جماعت در آن نماز می‌خوانند. فرش‌های طرح محراب را معمولا با قندیل و درختچه‌های کوچک تزئین می‌کنند و گاهی اوقات دو طرف محراب را با ستون‌های بزرگ که سقف محراب بر روی آن قرار دارد طراحی می‌کنند. فرش‌های طرح محرابی دارای گروه‌های متفاوتی می‌باشد که این گروه‌ها عبارتند از: محرابی گلدانی، محرابی قندیلی و محرابی درختی

فرش ایرانی مدل گلدانی

در فرش‌های گلدانی، طرح‌های گلدان در اندازه‌های مختلف به چشم می‌خورد. در بعضی طرح‌ها یک گلدان بزرگ پر از گل تمام فرش را می‌پوشاند و گاهی اوقات چند گلدان کوچک به صورت متقارن اطراف متن یا سرتاسر متن را فرا می‌گیرد. فرش‌های گلدانی دارای طرح‌های فرعی است که این طرح‌ها عبارتند از: گلدان دو طرفه، گلدانی ختائی، گلدانی محرابی، گلدانی ظل السلطان، گلدانی گل و بلبل، گلدانی سراسری، گلدانی تکراری، گلدانی یک طرفه، گلدانی لچک ترنج و گلدانی حاج خاتمی.

فرش ایرانی مدل ماهی درهم

فرش‌های طرح ماهی درهم یکی از قدیمی‌ترین و معروف‌ترین طرح‌های فرش ایرانی است. طرح این گونه فرش‌ها اغلب به صورت یک واگیره است و بافنده واگیره را در طول و عرض فرش تکرار می‌کند. در این واگیره یک حوض به صورت لوزی در وسط فرش قرار می‌گیرد که با چهار برگ و ماهی در اطراف آن پوشانده شده است. در نقاط مختلف ایران فرش طرح ماهی درهم به نام‌های مختلفی وجود دارد که مهم‌ترین آنها عبارتند از: ماهی فراهان، ماهی هراتی، ماهی زنبوری، زیره ماهی و ماهی کردستانی.

فرش ایرانی مدل محرمات

فرش‌های طرح محرمات به فرش‌هایی گفته می‌شود که در آن قطعاتی از یک نقش در طول فرش تکرار می‌گردد و عرض فرش در متن به چند ردیف تقسیم بندی می‌شود و تمامی ردیف‌ها از رنگ‌ها و طرح‌های مشخصی هستند که از ابتدا تا انتهای فرش امتداد پیدا می‌کنند. اینگونه طرح‌ها بیشتر به نام قلمدانی معروف هستند. فرش محرمات دارای گروه‌های فرعی است که این گروه‌ها عبارتند از: گل ریز با زمینه بته یا یک رنگ، قلمدانی سراسری و محرمات با زمینه الوان.

فرش ایرانی مدل هندسی

در طرح فرش‌های هندسی انواع اشکال هندسی استفاده می‌شود. اشکال هندسی عموما خطوط زاویه‌دار هستند که به صورت دورانی و قوسی شکل حرکت می‌کنند. فرش‌های هندسی دارای گروه‌های متفاوتی است که این گروه‌ها عبارتند از: هندسس ترنج‌دار، هندسی بندی قابی، هندسی محرمات، هندسی خطائی، هندسی کف ساده، هندسی خاتم شیرازی، هندسی ستاره و هندسی جوشقانی.

فرش ایرانی مدل تلفیقی

علاوه بر طرح‌های بالا که هر کدام برای خود نام و تاریخچه مشخصی دارند به مرور زمان طرح‌های دیگری نیز از ترکیب و تلفیق دو یا چند طرح به وجود آمده است. گروه‌های فرعی این‌گونه طرح‌ها عبارتند از: سلسله ترنج‌دار، شاخه پیچ ترنج‌دار، تلفیقی لچک ترنج، تلفیقی قاب فانی، گلدانی بند اسلیمی، تلفیقی دورنما، تلفیقی سبزی کار، تلفیقی دسته گل، تلفیقی ترنج‌دار و تلفیقی لچک ترنج.